Άρθρα

Κράτος για τον ιδιώτη ή κράτος για την κοινωνία;

Ανακοίνωση της ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ.

Το χάος που δημιουργήθηκε από τον πρόσφατο χιονιά, αναδεικνύει, για άλλη μια φορά τα τραγικά αδιέξοδα ενός απάνθρωπου συστήματος και μιας καταστροφικής κυβερνητικής διαχείρισης.

Η σφοδρότητα της κακοκαιρίας ήταν γνωστή, εδώ και μέρες. Ωστόσο το λεγόμενο επιτελικό κράτος των αρίστων, απέτυχε στα στοιχειώδη, για άλλη μια φορά. Οι βασικοί οδικοί άξονες του λεκανοπεδίου μπλόκαραν επί ώρες. Ενάμισι εκατομμύριο άνθρωποι κινήθηκαν προς τις δουλειές τους τη Δευτέρα το πρωί για να αρχίσουν να επιστρέφουν 2-3 ώρες αργότερα.  Τρένα και μέσα σταθερής τροχιάς ακινητοποιήθηκαν. Χιλιάδες άνθρωποι έμειναν ώρες μέσα στα χιόνια. Πρόσβαση στα νοσοκομεία δεν υπήρχε. Ασθενοφόρα δεν ανταποκρίνονταν σε εκκλήσεις. Περιοχές ολόκληρες έμειναν χωρίς ρεύμα και νερό.

Και δίπλα σε αυτά, δεν υπήρξε η παραμικρή φροντίδα για τα λαϊκά νοικοκυριά που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το χιονιά σε παγωμένα διαμερίσματα, καθώς δε μπορούν να ανταποκριθούν στις εκρηκτικές αυξήσεις σε πετρέλαιο-φυσικό αέριο, ΔΕΗ. Δεν υπήρξε φροντίδα για τους αστέγους, τους πυρόπληκτους της Εύβοιας, τους σεισμόπληκτους του Ηρακλείου.

Το επιτελικό κράτος του Μητσοτάκη είναι ένα κράτος με στόχο να ιδιωτικοποιεί και να ξεπουλάει δρόμους, ενεργειακά δίκτυα, δομές υγείας, δομές πολιτικής προστασίας. Είναι ένα κράτος με στόχο  να οργανώνει την κερδοφορία του ιδιωτικού τομέα και να προπαγανδίζει την υπεροχή του, όταν αυτή διαψεύδεται διαρκώς, διεθνώς και παταγωδώς σε κάθε κρίση, υγειονομική, περιβαλλοντική, οικονομική.

Είναι ένα «μικρότερο» κράτος, ανίκανο να προστατεύσει τη δημόσια υγεία, την πολιτική προστασία, την κοινωνία και ειδικά τα πιο αδύναμα στρώματά της, αλλά «μεγαλύτερο» όσον αφορά την καταστολή του λαού και των εργαζομένων. Είναι ένα κράτος που δεν λειτουργεί για να προστατευθεί η κοινωνία, και ειδικά οι πληβείοι, αλλά για να πετύχει η επικοινωνιακή διαχείριση των πατρίκιων, οι selfies με τα ερπυστριοφόρα, τα κενά διαγγέλματα, τα κούφια λόγια για αριστεία και αποτελεσματικότητα.

Αυτό το κράτος, το κράτος που δουλεύει για το ιδιωτικό κεφάλαιο και διαλύει δημόσιες δομές και μηχανισμούς φταίει και για την Αττική Οδό, και για το απόλυτο χθεσινό χάος, και για τις φωτιές, και για τις πλημμύρες, και για την Εύβοια, και για το Μάτι.

Ο ελληνικός λαός ξέρει ότι το παλιό δημόσιο, της μίζας και της ρεμούλας, προϊόν της Πασοκικής πρώτης περιόδου, ήταν προβληματικό από πολλές απόψεις. Ήταν και είναι όμως ακόμα το τελευταίο καταφύγιο στα δύσκολα. Αυτό φάνηκε περίτρανα στην πανδημία. Μπορεί το παλιό “πελατειακό”, “γραφειοκρατικό” κοκ δημόσιο να ειχε πολλά προβλήματα, σήμερα όμως φοβάται το νέο δημόσιο, το παντελώς ανίκανο να προστατεύσει τη ζωή και την υγεία του. Το νέο δημόσιο, το δημόσιο που χτίστηκε επί ευρώ και εμπεδώθηκε επί μνημονίων, μπορεί να μην κοστίζει λεφτά και να είναι πιστό στις επιταγές του Συμφώνου Σταθερότητας, αλλά κοστίζει σε ανθρώπινες ζωές (το βλέπουμε στην πανδημία) και είναι αποκορύφωμα ανικανότητας, ανεπάρκειας, διάλυσης. Είναι δηλαδή επικίνδυνο. Η Αττική Οδός έχει την ευθύνη. Αλλά το κράτος επί 24 ώρες δεν μπόρεσε να απεγκλωβίσει οδηγούς στον ακριβότερο και πιο σύγχρονο δρόμο της χώρας, μέσα στην πρωτεύουσα.

Η αντιπολίτευση δεν είναι άμοιρη ευθυνών, για τη διαμόρφωση αυτού του κράτους. Όχι μόνο γιατί τα ίδια έγιναν στην Μάνδρα και το Μάτι. Αλλά γιατί οι βασικές επιλογές της διάλυσης, της ιδιωτικοποίησης, του κατατεμαχισμού των πρώην δημόσιων υποδομών, δεν αμφισβητούνται. Όλοι μαζί ιδιωτικοποίησαν τη ΔΕΗ, τις μεταφορές, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια, τις εθνικές οδούς, τον ΟΣΕ. Μαζί συναινούν στο νέο ευρωπαϊκό αναπτυξιακό πακέτο που θα παραχωρήσει όλες τις μεγάλες υποδομές στις ίδιες εταιρείες που δεκαετίες χαρατσώνουν τον ελληνικό λαό με δυσβάσταχτα διόδια. Όλοι μαζί έχουν κατατεμαχίσει την ενέργεια, το νερό, τις συγκοινωνίες, τους δρόμους, με αποτέλεσμα στην πρώτη βροχή, πυρκαγιά ή χιονόπτωση να διακόπτονται πλέον βασικές λειτουργίες και αγαθά. Μαζί ψήφισαν το Υπερταμείο που ιδιωτικοποιεί τα πάντα και αφαιρεί για 99 χρόνια την οποιαδήποτε δυνατότητα δημιουργίας ενός σοβαρού, συνεκτικού δικτύου δημόσιων υποδομών.

Ναι, το ύφος Λουδοβίκου, το ήθος, η αίσθηση ατιμωρησίας, η έλλειψη ενσυναίσθησης,  η προκλητική διαπλοκή με τους ολιγάρχες και τα ιδιωτικά συμφέροντα της κυβέρνησης Μητσοτάκη. είναι άνευ προηγουμένου και προκλητική. Ο δικαιολογημένος λαϊκός θυμός πρέπει να στραφεί ενάντια σε αυτήν την κυβέρνηση και να την τιμωρήσει. Να απαιτήσει παραιτήσεις, να στραπατσάρει την εικόνα των «άριστων» και «ικανών».

Περισσότερο όμως από την ανάδειξη της διαχειριστικής ανικανότητας των Λουδοβίκων είναι ανάγκη να αναδειχθεί η απόλυτη προτεραιότητα να περάσουν στον έλεγχο του δημοσίου οι υποδομές που σήμερα λειτουργούν απλώς ως κοπτήρια χρήματος για το ιδιωτικό κεφάλαιο.

Από την υγειονομική κρίση και την προκλητική λιποταξία από τη μάχη των ιδιωτικών νοσοκομείων (ενώ ταυτόχρονα θησαυρίζουν από τη λοιπή νοσηρότητα που έχει εξοβελιστεί από το ΕΣΥ), την αντιμετώπιση της ενεργειακή φτώχειας, τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες, παντού, είναι πλέον κοινή παραδοχή και ατράνταχτη αλήθεια το γεγονός ότι η λεγόμενη ιδιωτική πρωτοβουλία δεν μπορεί να προστατεύσει την ίδια την επιβίωση του λαού.

Ο θυμός δεν πρέπει να εκτονωθεί στην αναμονή για την επόμενη κυβερνητική εναλλαγή. Ούτε γενικά στην επόμενη κάλπη. Οι δυνάμεις που αναφέρονται στα συμφέροντα του λαού και ισχυρίζονται ότι θέλουν να συγκρουστούν με το σύστημα που βάζει τα κέρδη των λίγων πάνω από την ασφάλεια και τη ζωή των πολλών, πρέπει να διαμορφώσουν εκείνο το πρόγραμμα και εκείνο το υποκείμενο που θα θελήσει να ανατρέψει τον άσχημο συσχετισμό που έχει διαμορφωθεί, κυρίως μετά το 2015. Θέλουν ή περιμένουν κι αυτοί τη φθορά Μητσοτάκη στην κάλπη;

Στοιχεία της φύσης

Οι περισσότεροι ειδικοί της κβαντικής φυσικής ή της αστροφυσικής που αναζητούν το ελάχιστο μέγεθος της ύλης και το μέγιστο του Σύμπαντος, πιθανότατα θα γελάνε με τους αρχαίους Ελληνες φιλοσόφους -τον Θαλή, τον Αναξιμένη, τον Ηράκλειτο, τον Εμπεδοκλή- και τις απλοϊκές υποθέσεις τους για τα στοιχεία της φύσης, την Τετρακτύ του Πυθαγόρα -φωτιά, νερό, γη, αέρας. Πιθανότατα θα κρυφογελούν και για τον «καβγά» τους για το ποιο είναι το πρωταρχικό στοιχείο, το πολύ να δίνουν ένα δίκιο στον Πλάτωνα που πρόσθεσε το δικό του, πέμπτο, στοιχείο, τον Αιθέρα. Οχι για κανέναν άλλο λόγο, αλλά γιατί τους αρέσουν οι καινοτομίες, ίσως και γιατί ο startupper Πλάτωνας έγινε τελικά σταρ και παγκόσμιο σαξές στόρι, αντιθέτως με τους καημένους Ιωνες που έχουν γίνει υποσημείωση της φιλοσοφίας, αν και σε αυτούς την οφείλουμε. Ποιος εχέσθη για τη φιλοσοφία, θα πείτε, άλλο κεφάλαιο αυτό, ας το αφήσουμε στην μπάντα να μην τσακωθούμε.

Κι όμως, οι Ιωνες παίρνουν κάθε μέρα και λεπτό την εκδίκησή τους. Τα στοιχεία της φύσης τους είναι τα στοιχειά που στοιχειώνουν ακόμα όλες τις επιστήμες και τις ψευδοεπιστήμες μαζί, όλες τις γεωπολιτικές και γεωοικονομικές στρατηγικές, τους ανταγωνισμούς των κρατών, των μπλοκ και των συμμαχιών, τις οικονομικές πολιτικές, τη γεωγραφία και τη δημογραφία του πλανήτη, τη φτώχεια και τον πλούτο του, την πείνα και τον κορεσμό του, τον θάνατο ή τη ζωή του.
Ας αρχίσουμε από τα φρέσκα. Το νερό. Δεν πιστεύω να έχει κανείς παράπονο, το απολαύσαμε σε αφθονία και σε όλες τις εκδοχές τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Ας αποφύγουμε τα κλισέ για ακραία φαινόμενα και για εκδίκηση της φύσης, υπάρχουν κι αυτά, αλλά ένα χαμηλό βαρομετρικό ήταν με πολύ νερό, τι να πουν και οι Αμερικανοί που ζουν με τους κυκλώνες και τυφώνες του Ατλαντικού ή οι Ασιάτες με τους μουσώνες τους. Το νερό κάνει τον κύκλο του κι αν στον δρόμο του βρεθεί εμπόδιο, θα το σαρώσει. Οι δρόμοι και τα κτίρια είναι που βρέθηκαν σε λάθος σημείο, όχι το νερό που απλώς πάει στον προορισμό του, στη θάλασσα. Δεν πα’ να λέγεται και «Ιδρυμα Νιάρχος», αν είναι να πλημμυρίσει θα πλημμυρίσει, ποιος είπε πως το όνομα ενός εφοπλιστή «ευεργέτη» λειτουργεί σαν φυλαχτό;

Και μια που τ’ αναφέραμε, η πράξη νερό+εφοπλιστής τι μας αποφέρει; Ναυτιλία, όπου το εθνικό μας κεφάλαιο μεγαλουργεί σαρώνοντας κατά εκατοντάδες σαπάκια και καινούργια σκαριά για να διασχίζουν τους ωκεανούς μεταφέροντας κοντέινερ, στάρια, ξυλεία εξ Ανατολών προς Δυσμάς και αντιστρόφως, με τριπλάσια και πενταπλάσια ναύλα από πέρσι, που θα τα πληρώσουμε μέχρι κεραίας εμείς, στο ψωμί που θα τρώμε ή στο κινητό που θα μιλάμε. Το νερό άλλους τους πνίγει κι άλλους τους φέρνει στον αφρό του κόσμου και οι πολυθαυμασμένοι Greeks είναι από τους μεγάλους κερδισμένους της κρίσης που απειλεί να μας πνίξει.

Θα μπορούσα να πω κι άλλα φρέσκα για το νερό, για την Αρκτική αίφνης και τη Γριλανδία που γλίτωσε μεν την αγορά της από τον Τραμπ, αλλά δύσκολα θα γλιτώσει την εξαγορά της από την Ε.Ε., η οποία απέκτησε «στρατηγική για την Αρκτική», κάτω από τους πάγους υπάρχουν σπάνιες γαίες, είναι πολλά τα λεφτά, Ούρσουλα, και η πράσινη μετάβαση έχει και τις θυσίες της. Η Γριλανδία είναι σχεδόν η μισή Ε.Ε., αχανής, ανεξερεύνητη, 80% πάγος, δηλαδή νερό, αλλά κάτω από τους πάγους υπάρχει κυνήγι του πράσινου θησαυρού, το πρώτο στοιχείο συναντά το δεύτερο και η γη κρατά καλά κρυμμένα τα πολυτιμότερα μυστικά της, που ακούνε στα ονόματα λίθιο, κοβάλτιο, ρόδιο, ίνδιο, νικέλιο. Το πρασίνισμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, η αναχαίτιση της κλιματικής κρίσης προϋποθέτει μια παράδοξη νέα βιαιότητα πάνω στη γη, ξεκοίλιασμα σε μεγάλα βάθη και μεγάλα πλάτη, με τη μανία των χρυσοθήρων των προηγούμενων αιώνων, αλλά σε έκταση πολλαπλάσια. Ποιο είναι άραγε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτής της βίας κανείς δεν το αξιολογεί, αβαβά περί αυτού, όπως και περί του άλλου, με το ξεχέρσωμα βουνών και πεδιάδων για να φυτευτούν φωτοβολταϊκά πάρκα ή ανεμογεννήτριες. Κι εδώ το δεύτερο στοιχείο της φύσης συναντά το τρίτο, τον αέρα, και η κατάταξη μέχρι εδώ δεν αποτελεί ιεράρχηση, για να μην πικράνω κανέναν από τους Ιωνες, απλώς έτσι το έφερε ο ασταθής συνειρμός που τον τρέφει η επικαιρότητα και η ένταση των στοιχείων της φύσης (τη δική μου αστάθεια την αντιπαρέρχομαι διακριτικά).

Το τρίτο στοιχείο έχει μια περίεργη διαπλοκή με το τέταρτο, αέρας και φωτιά γίνονται εκρηκτικό ζευγάρι τα καλοκαίρια, τη ζήσαμε την τραγωδία μας ξανά το καλοκαίρι που πέρασε, αν και δεν είναι σαφές αν το πάντρεμά τους είναι που εξαφάνισε 700.000 στρέμματα δασικού πλούτου στην Ελλάδα ή 82 εκατ. στρέμματα στη Σιβηρία ή ήταν η διασταύρωση της φωτιάς με την κρατική αβελτηρία και την οικονομική απληστία που έκανε την πολλή δουλειά. Μερικές φορές ακόμα και τα στοιχεία της φύσης υποχωρούν μπροστά στο μέγεθος της ανθρώπινης βλακείας και μεγαλομανίας. Ωστόσο, έπειτα από καμιά εικοσαριά χιλιάδες χρόνια συνέργειας του είδους με τη φωτιά, θα πρέπει να αναρωτηθούμε πόση απόσταση έχουμε διανύσει από τότε που μας την πρόσφερε ο Προμηθέας και με πόσο βαρύ τίμημα αλήθεια, αν πάρουμε τον Αισχύλο τοις μετρητοίς. Λοιπόν, ούτε μέτρο δεν έχουμε διανύσει αν το καλοσκεφτείτε, είμαστε ακόμη εξαρτημένοι από εκείνον τον σπινθήρα που ανάβει τους καυστήρες, είτε καίνε πετρέλαιο, είτε αέριο, είτε καυσόξυλα, είτε πέλετ, και θα είμαστε για δεκαετίες από κάποιας μορφή καύση και φωτιά, παραμένουμε άμαθα ορφανά του Προμηθέα, όμηροι του τέταρτου και όλων των στοιχείων της φύσης, μέχρι να αποφασίσουμε να συμφιλιωθούμε μ’ αυτά. Τεχνολογικά και φιλοσοφικά.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών

Αναδημοσίευση από ΚΙΜΠΙ

Από το «φταίτε» στο «θα φταίγατε»

Όπως μάθαμε πολύ καλά από όταν τα κινητά μας βαρούσαν σαν σειρήνες στα 200 ντεσιμπέλ για να διαφημίζεται η κυβέρνηση, το 112 είναι ένας μηχανισμός της Πολιτικής Προστασίας σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών/ακραίων φαινομένων που ενημερώνει με οδηγίες του πολίτες. Στην περίπτωση της Εύβοιας λοιπόν θα μπορούσε να είναι, κατά τραγική ειρωνεία, ΜΕΙΝΕΤΕ ΣΠΙΤΙ μαζί με πιο ειδικές εντολές (αποφύγετε υπόγειους χώρους κ.α.).

Η δήλωση Χαρδαλιά λοιπόν ότι «δεν λειτούργησε γιατί θα προκαλούσε πανικό» μπορεί να εκληφθεί μόνο ως ακατανόητη, πολιτικά εγκληματικά λάθος επιλογή, αλλά και χυδαία κάλυψη ανευθυνότητας. Δεν δικαιολογείται από πουθενά, καθώς, πέραν της προκλητικής επικοινωνιακής εκμετάλλευσής του, ο μηχανισμός αυτός δεν είναι μόνο για εκκενώσεις. Μόλις την Παρασκευή για παράδειγμα, οι κάτοικοι του Πόρου έλαβαν μήνυμα για τα αυξημένα κρούσματα στην περιοχή τους, με οδηγίες. Θα μπορούσε επίσης, το μήνυμα να είναι προειδοποιητικό, έστω για τα έντονα καιρικά φαινόμενα που είχε προβλέψει, έγκαιρα μεν αλλά χωρίς όλα τα στοιχεία, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία. Ούτε αυτό έγινε.

Έχουμε λοιπόν το ίδιο πολιτικό προσωπο που μας κουνάει το δάχτυλο περί ατομικής ευθύνης, με μότο «εμείς ενημερώνουμε οπότε μετά εσείς φταίτε», τώρα να μας λέει «εμείς δεν ενημερώσαμε γιατί εσείς θα φταίγατε». Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν θα υπήρχαν λιγότερα θύματα στην περίπτωση που το SMS είχε σταλεί. Είναι εμφανές όμως ότι η επιχειρηματολογία του αρμόδιου πολιτικού προσώπου, για ένα κρατικό μέτρο που αποδεδειγμένα δεν πάρθηκε, είναι προκλητική και με το κατάφωρο ψέμα ότι περί εκκενώσεων.

Εντωμεταξύ το 112 δεν είναι πανάκεια, αλλά διαφημιζόταν ξανά και ξανά από την κυβέρνηση ως το απόλυτο όπλο απέναντι στις καταστροφές. Ο Χαρδαλιάς π.χ. το διαφήμισε μόλις πριν 4 μέρες ξανά, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε αυτό, στην ανάρτησή του για την επέτειο της τραγωδίας του Ματιού (γιατί πάντα κάποιοι νεκροί μάλλον μετράνε περισσότερο). Την κατάσταση δεν θα τη σώσει κανένα 112 μόνο του, ούτε κανένας πολιτικός που «μεταβαίνει στο σημείο για να ελέγξει την κατάσταση και κάνει δηλώσεις». Ούτε η το αν ο εκάστοτε Πρωθυπουργός πηγαίνει στο σημείο της καταστροφής την ίδια μέρα ή με κάποιες μέρες καθυστέρηση. Τώρα που και η Νέα Δημοκρατία ανακαλύπτει την κλιματική αλλαγή και τα ακραία φαινόμενα, τώρα που έχουν μαζευτεί πολλές τραγωδίες τα τελευταία χρόνια, μήπως να βλέπαμε συνολικά στην Ελλάδα αυτές τις περιοχές – οικισμούς όπου υπάρχουν σοβαρά ζητήματα και να γινόταν κάποιο συγκεκριμένο, συνολικό και σοβαρό σχέδιο; Μόνο στην Εύβοια για παράδειγμα, είχαμε πλημμύρες και το 2018 και το 2019.

Γιατί πριν από το πολύ σοβαρό θέμα της ενεργοποίησης του μηχανισμού έκτακτης ανάγκης, υπάρχει και η ενεργοποίηση του μηχανισμού πολύ πριν την έκτακτη ανάγκη. Του μηχανισμού για υποδομές, αντιπλημμυρικά έργα, δασοπροστασία, σχέδια εκκένωσης, λιγότερες παρεμβάσεις στη φύση (με αθρόα οικοδόμηση αυθαιρέτων, «επενδύσεις» κλπ). Κανείς φυσικά δεν λέει ότι αυτό θα σταματήσει όλες τις φυσικές καταστροφές. Αλλά κανείς δεν μπορεί να πει επίσης, ότι στην Ελλάδα, διαχρονικά έχει υπάρξει κάποιο τέτοιο συγκροτημένο πλάνο, ή ότι δίνεται έμφαση σε τέτοια έργα και σε υπηρεσίες ή ότι δεν είναι τώρα πιο σημαντική από ποτέ η προστασία από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και τα όλο και πιο συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα. Αυτό βέβαια, απαιτεί και τη συμμετοχή των πολιτών. Με πολιτική πίεση προς τις αρμόδιες αρχές ώστε να γίνουν τέτοια έργα προτεραιότητα στις περιοχές τους, αντί για επικοινωνιακές φιέστες και σπατάλη κρίσιμων κρατικών πόρων σε αβέβαιης χρησιμότητας έργα – βιτρίνας.

Αντ’αυτών, μπορούμε να μείνουμε στα «τεχνολογικά θαύματα» των μαζικών SMS που δεν αποστέλλονται, στα έργα βιτρίνας για τις ψήφους των επόμενων εκλογών και στις ποσοτικές συγκρίσεις νεκρών. Το πιο σημαντικό πάντως από το να ζητάμε παραιτήσεις μερικώς ή πιθανώς υπευθύνων μετά από τραγωδίες, είναι να προστατεύονται οι άνθρωποι. Από πριν, όχι όταν έρθει η καταστροφή.

Γιατί πολύ συχνά, σε τέτοιες περιπτώσεις καταστροφών, υπάρχουν οι άμεσες και οι διαχρονικές πολιτικές ευθύνες. Γιατι η Εύβοια θα ξεχαστεί κάποια στιγμή στον κοινό νου, τον Χαρδαλιά μπορεί να τον παραιτήσουν, μπορεί όχι, τις «κακές τις ώρες» όμως θα τις ξαναβρούμε μπροστά μας. Ίσως, καθώς ο κόσμος αλλάζει, να τις βρούμε πολλαπλάσιες από προηγούμενες δεκαετίες. Ας κοιτάξουμε να αποφύγουμε όσες γίνεται, όσο το δυνατόν περισσότερες.

Ωδή στον κρατισμό

Πρόσφατα η σειρά Chernobyl της HBO που δραματοποιεί το πυρηνικό δυστύχημα του 1986 κατέγραψε την υψηλότερη βαθμολογία για σειρές στο IMDB. Η σειρά έχει έναν ορισμένο βαθμό αντισοβιετισμού που βεβαίως συνυπάρχει με την ωραιοποίηση του τότε επικεφαλής της ΕΣΣΔ και μετέπειτα αγαπημένου της Δύσης Γκορμπατσόφ. Παρόλα αυτά, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι παρουσιάζονται με σχετική ακρίβεια τα γεγονότα, οι σκοπιμότητες, οι σχέσεις, οι ιεραρχίες και οι άθλιες γραφειοκρατίες, που, είτε οδήγησαν στο δυστύχημα, είτε επιχείρησαν -τις πρώτες μέρες- να κρύψουν την έκτασή του.

Υπάρχουν ωστόσο δύο εντυπωσιακές σκηνές που συνέβησαν στην πραγματικότητα και αξίζει να αναφέρουμε.

Η πρώτη είναι η αυτοθυσία και αίσθηση προσφοράς που δείχνει η ομάδα των ανθρακωρύχων όταν καλείται να σκάψει κάτω από τον φλεγόμενο αντιδραστήρα. Με πλήρη γνώση ότι το κόστος για την υγεία και τη ζωή τους θα είναι μοιραίο, οι ανθρακωρύχοι δέχονται να μεταβούν στον τόπο της καταστροφής. Ο γράφων δεν ανήκει στους υποστηρικτές του υπαρκτού σοσιαλισμού, ούτε πίστεψε τις διαβεβαιώσεις του Ριζοσπάστη ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Είναι όμως δεδομένο ότι η αίσθηση κοινωνικής αλληλεγγύης και προσφοράς ακόμα και στο στρεβλό και υπό καπιταλιστική παλινόρθωση σοβιετικό κράτος, ήταν πολλαπλάσια συγκρινόμενη με τις σημερινές κοινωνίες. Σήμερα αποθεώνεται ο ατομισμός, η ιδιοτέλεια, η προσωπική ανέλιξη, καθώς «δεν είμαστε όλοι ίδιοι, δεν είμαστε όλοι ίσοι». Η κοινωνική προσφορά εξαντλείται σε φιλανθρωπίες που φουσκώνουν τα βιογραφικά των αναρριχώμενων στελεχών των επιχειρήσεων και της πολιτικής, ή μετασχηματίζεται σε «εταιρική ευθύνη». Η έννοια της αυτοθυσίας, υπάρχει μόνο στα κοινότυπα ανακοινωθέντα των εθνικών επετείων.

Η δεύτερη σκηνή, που είναι επίσης πραγματική, είναι η εκκένωση της πόλης του Πριπιάτ, λίγα χιλιόμετρα μακριά από τον πυρηνικό σταθμό. Την επόμενη μέρα του δυστυχήματος και αφού οι κομματικοί κομισάριοι δέχτηκαν με δυσφορία την εκτίμηση των επιστημόνων, αποφασίστηκε κεντρικά η εκκένωση. Μέσα σε τρεις (!) ώρες 50.000 άνθρωποι επιβιβάστηκαν σε λεωφορεία η ουρά των οποίων έφτανε τα 20 χιλιόμετρα. Η επιχείρηση εκτελέστηκε με πλήρη έλεγχο, αυτοπειθαρχία, υποδειγματικά.

Όχι, δεν τρελαθήκαμε. Δεν «θαυμάζουμε» την τάξη και την οργάνωση ενώ υπάρχει μια πρωτόγνωρη καταστροφή για την οποία το σοβιετικό κράτος φέρει ακέραιες τις ευθύνες. Είμαστε όμως αναγκασμένοι να αναγνωρίσουμε ότι τέτοιες πρωτόγνωρες (ανθρώπινες ή φυσικές) καταστροφές, απαιτούν έναν υψηλό βαθμό οργάνωσης, πειθαρχίας και επαγγελματικότητας που μόνο ένας κρατικός μηχανισμός μπορεί να διαθέσει.

Ας μεταφερθούμε 19 χρόνια μετά, στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού. Η Νέα Ορλεάνη χτυπιέται από τον τυφώνα Κατρίνα. Οι επίσημες πηγές κάνουν λόγο για 1500 νεκρούς. Σχεδόν όλοι είναι μαύροι, φτωχοί ή ηλικιωμένοι. Η εκκένωση της πόλης γίνεται αποκλειστικά με ιδιωτική πρωτοβουλία και ιδιωτικά μέσα. Όσοι δεν διαθέτουν, πνίγονται, ή αποκλείονται σε μια πόλη δίχως υποδομές, νερό, ηλεκτρισμό. Χάος επικρατεί παντού, καθώς ιδιωτικά στρατιωτικά αποσπάσματα και εταιρείες ασφαλείας συμπλέκονται με συμμορίες. Φτωχοδιάβολοι που αναζητούν τροφή και καθαρό νερό, πυροβολούνται εν ψυχρώ. Τα ΜΜΕ αντί να εστιάσουν στην πρωτόγνωρη καταστροφή και στα ανύπαρκτα σχέδια διάσωσης, δημιουργούν πανικό στα όρια της παράνοιας για λεηλασίες σπιτιών και καταστημάτων που αργότερα αποδείχτηκαν υπερβολικές.

Τι ακριβώς έκανε ο κρατικός οργανισμός;

Συνοψίζεται στην απάντηση που έλαβε η Debbie Durso, επισκέπτρια της πόλης από το Μίτσιγκαν όταν ζήτησε βοήθεια από έναν αστυνομικό: «Άντε στο διάολο, τώρα είναι ο καθένας για τον εαυτό του». Η επίσημη έκθεση για την αστυνομία της Νέας Ορλεάνης αποκαλύπτει ότι το ένα τρίτο των αστυνομικών διέφυγαν από την πόλη πριν τον τυφώνα παραλύοντας ένα κρίσιμο κομμάτι του κρατικού μηχανισμού που θα έπαιζε τον καθοριστικό ρόλο στην εκκένωση, στη διάσωση, στην τήρηση της τάξης. Οι περισσότεροι από αυτούς έφυγαν χρησιμοποιώντας παράνομα τα υπηρεσιακά τους οχήματα. Δεκάδες αστυνομικοί καταδικάστηκαν επειδή στην προσπάθειά τους να διαφύγουν έκλεψαν με την απειλή όπλου οχήματα άλλων πολιτών. Τα παραπάνω αναφέρονται στην τελική έκθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων για τον Τυφώνα Κατρίνα.

Η βασική σπουδή της κυβέρνησης Μπους σχετικά με την καταστροφή της Νέας Ορλεάνης, ήταν η προσευχή (πολύ προσευχή), η υστερία για την «τάξη και την ασφάλεια» και -κυρίως- η δημιουργία επενδυτικών σχημάτων που θα κέρδιζαν από την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων τμημάτων της πόλης. Η Νέα Ορλεάνη μετά τον τυφώνα έζησε μια τεράστια οικονομική έκρηξη. Ο φτωχότερος μαύρος πληθυσμός που απομακρύνθηκε δεν μπόρεσε να επιστρέψει, ενώ εγκαταστάθηκαν στην πόλη πλούσιοι νέοι λευκοί, ανεβάζοντας τις τιμές και αλλάζοντας τη φυλετική της σύνθεση. Για πρώτη φορά μετά από αιώνες οι μαύροι έπαψαν να είναι πλειοψηφία στη Νέα Ορλεάνη. Δεκάδες χιλιάδες παρέμειναν άστεγοι ή εκτοπισμένοι. Gentrification βουτηγμένο στο αίμα, στην καταστροφή και στην αναγκαστική εσωτερική μετανάστευση.

Πέρα από τον πρωτοφανή αγριανθρωπισμό της εκτόπισης ολόκληρων πληθυσμών χάριν της επενδυτικής έκρηξης, η ιστορία της Νέας Ορλεάνης έφερε στο φως μια κυνική ομολογία: Το κόστος της πρόληψης, της κατασκευής υποδομών, του αυστηρού περιβαλλοντικού ελέγχου, της συγκρότησης κρατικού μηχανισμού προστασίας, είναι μεγαλύτερο από το κόστος των καταστροφών και των ανθρώπινων ζωών, ειδικά όταν μετά την καταστροφή έρθει ένα νέο κύμα ανάπτυξης. Το big bang της Νέας Ορλεάνης την τελευταία δεκαετία λειτουργεί ως αιματηρή επιβεβαίωση του Σουμπέτερ και της δημιουργικής δύναμης του καπιταλισμού που ξεπηδά μέσα από την καταστροφή. Για κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους ο τυφώνας Κατρίνα ήταν καταστροφή. Για τα στελέχη των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, του real estate, των κυβερνήσεων, ήταν θείο δώρο.

Ας πάμε τώρα στη Χαλκιδική, στο Μάτι ή στη Μάνδρα. Ανεξαρτήτως κυβέρνησης ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που ενώνουν ως κόκκινο νήμα και τις τρεις αυτές καταστροφές;

Πρώτον η αδιαφορία για την κλιματική αλλαγή που δημιουργεί φυσικά φαινόμενα με μεγάλη ένταση σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Ο Τσίπρας έκανε δήλωση για την κλιματική αλλαγή με αφορμή τη Χαλκιδική, κατηγορώντας την «άκρατη ανάπτυξη». Όσο όμως ήταν πρωθυπουργός, υπέγραφε τη μία μετά την άλλη τις συμφωνίες για τους υδρογονάνθρακες. Το να γεμίσει η Νοτιοανατολική Μεσόγειος πλατφόρμες εξόρυξης φυσικού αερίου και ορυκτών καυσίμων δεν συνιστά προφανώς μια πολιτική που παίρνει υπόψη της την κλιματική αλλαγή.

Τελικά, από εκεί που η κλιματική αλλαγή -θεωρητικά- συνιστά κεντρικό πρόβλημα που απαιτεί αντίστοιχες λύσεις, φτάνουμε να γίνεται η βολική δικαιολογία για τους νεκρούς που κάθε τόσο θρηνούμε από τα έντονα καιρικά φαινόμενα. Για τον Μητσοτάκη και τη ΝΔ το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής μπορεί και να μην υπάρχει καν, ή αν υπάρχει, αντιμετωπίζεται με δεντροφυτεύσεις στον Υμηττό και στην Πεντέλη. Για τους ιδεοληπτικούς νεοφιλελεύθερους κάθε περιβαλλοντική πολιτική που υποχρεώνει τις εταιρείες σε μέτρα προστασίας και πρόληψης, «σκοτώνει» τις επενδύσεις.

Δεύτερο κοινό στοιχείο των «φυσικών» καταστροφών είναι η αποψίλωση των μηχανισμών πρόληψης και προστασίας στην εποχή του περιορισμού των κρατικών δαπανών και της μείωσης των εξόδων. Από τα νοσοκομεία που υπολειτουργούν μέχρι την Πυρόσβεση που λειτουργεί με εποχικό δυναμικό και απαρχαιωμένα μέσα. Για αυτά, όλοι οι ιθύνοντες θα κάνουν δηλώσεις μετά από κάθε καταστροφή, αλλά επίσης όλοι θα αγωνίζονται να καταγράψουν όσο το δυνατόν ψηλότερα ματωμένα πλεονάσματα για να είναι εντάξει με τις μνημονιακές υποχρεώσεις απέναντι στους δανειστές. Η μείωση των κρατικών δαπανών είναι το ευαγγέλιο κάθε μνημονιακής κυβέρνησης, του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ συμπεριλαμβανομένων. Τα υπόλοιπα είναι υποκρισία.

Τρίτο στοιχείο είναι η κατάργηση κάθε ελέγχου, αν όχι η προκλητική νομιμοποίηση για παραβάσεις, αυθαιρεσίες, ανεξέλεγκτη δόμηση, άναρχες κατασκευές, χωρίς σεβασμό στο περιβάλλον, χωρίς τήρηση κανόνων ασφαλείας. Τόσο η Μάνδρα και το Μάτι όσο και η Χαλκιδική, θα είχαν άλλη κατάληξη αν πέρα από όλα τα άλλα (γιατί κάθε περίπτωση έχει και τις δικές της ευθύνες), το ελληνικό κράτος επί δεκαετίες δεν έκανε τα στραβά μάτια σε μικρές και -κυρίως- μεγάλες αυθαιρεσίες.

Το πρόβλημα έχει τρεις παραμέτρους: Πρώτον τη μικρή διαπλοκή σε αυτοδιοίκηση, πολεοδομίες, δημόσιο που αποδεικνύεται ικανή να χτίσει ο,τιδήποτε, οπουδήποτε. Πρόκειται για το μικρό λάδωμα, απότοκο του μεγάλου λαδώματος και της μεγάλης διαπλοκής, μέθοδο εκμαυλισμού της κοινωνίας («όλοι τα παίρνουν», «πρέπει να λαδώσεις για να κάνεις τη δουλειά σου»). Είναι μία από τις μεγαλύτερες «επιτυχίες» του ΠΑΣΟΚ της μεταπολίτευσης.

Δεύτερον τη μείωση του προσωπικού στους δημόσιους φορείς ελέγχου, εγκρίσεων και έκδοσης αδειών. Διότι πολύ απλά πρέπει να μειωθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων. Σήμερα υπάρχουν δημόσιες υπηρεσίες που απλώς δεν διαθέτουν τον κατά νόμο υπεύθυνο υπάλληλο για να γίνει κάποιος έλεγχος ή να υπάρξει κάποια έγκριση. Δεν μιλάμε για υπηρεσίες οι οποίες υποστελεχώνονται.

Τρίτον, το κύμα «κατάργησης της γραφειοκρατίας» στις επενδύσεις. Έτσι τουλάχιστον λέγεται στη γλώσσα του νεοφιλελευθερισμού. Σε κανονικά ελληνικά σημαίνει απόλυτη μείωση ελέγχων, εγκρίσεων, απαιτούμενων χαρτιών και αδειών. Σε κάποιες περιπτώσεις οι απαιτήσεις είναι υπερβολικές. Στις περισσότερες όμως, είναι αναγκαίες για την ασφάλεια και τις σωστές προδιαγραφές. Τα γκόλντεν μπόις του νεοφιλελευθερισμού όπου σταθούν κι όπου βρεθούν απαιτούν απλοποίηση των διαδικασιών για να γίνουν επενδύσεις. Πρόκειται κατά βάση για μείωση των απαιτήσεων. Την προηγούμενη εβδομάδα μια στέγη υπερφορτωμένη με φωτοβολταϊκά προσγειώθηκε σε κεφάλια ανθρώπων. Όσοι έσκουζαν για τον όγκο των εγκρίσεων που απαιτεί μια επένδυση φωτοβολταϊκών σήμερα πρέπει να βγάλουν τον σκασμό ή να ζητήσουν συγνώμη.

Ας τολμήσει κάποια δημόσια υπηρεσία να κάνει έλεγχο σε παραθαλάσσιες περιοχές πυκνής δόμησης με σπίτια, καταστήματα, τουριστικές εγκαταστάσεις και να επιβάλει πρόστιμα, συστάσεις ή ακόμα και κλείσιμο. Θα βγουν ουρλιάζοντας οι λάτρεις της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και θα καταγγέλλουν το χτύπημα του τουρισμού, της επιχειρηματικότητας και των εντερπρενέρς που κυνηγά το κακό κράτος. Συνήθως όσο πιο μεγάλη αυθαιρεσία, ασυδοσία, ασυνειδησία, τόσο πιο θαυμαστό και το εντερπρένερσιπ επιχειρηματιών που δεν διστάζουν μπροστά στο παραμικρό για λίγο κέρδος παραπάνω. Τώρα αν στην επόμενη θεομηνία, διάφορες ελαφρές κατασκευές τις παίρνει ο αέρας και τις εναποθέτει σε κεφάλια τουριστών, θα φταίει απλά η τύχη και η κλιματική αλλαγή.

Σε όλες τις περιπτώσεις κοινός παρονομαστής είναι ο περιορισμός του δημοσίου, η υποστελέχωση και κατασυκοφάντηση του κράτους και η εκχώρηση πόρων και αρμοδιοτήτων στον ιδιωτικό τομέα. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε ολοταχώς. Οι υπουργοί – λομπίστες του Κυριάκου Μητσοτάκη, έχοντας πάρει θάρρος και φόρα από τους προηγούμενους θα ξεσαλώσουν. Δεν συνιστά άλλωστε ελληνική ιδιαιτερότητα η δαιμονοποίηση του δημοσίου.

Ελληνική ιδιαιτερότητα όμως είναι η πλήρης προσχώρηση στην αντι-κρατικιστική υστερία δίχως την παραμικρή αίσθηση ευθύνης για το κοινωνικό σύνολο. Βεβαίως πατάει αυτή η αντι-κρατικιστική υστερία στο νεοελληνικό κράτος που κατά βάση χτίστηκε για να διατηρεί ο καθυστερημένος αστικός πολιτικός κόσμος σχέσεις πελατειακής εξάρτησης. Οι περισσότεροι άλλωστε νεοφιλελεύθεροι που ωρύονται για το «σοβιετικό» κράτος της μεταπολιτευτικής Ελλάδας σιτίζονται πλουσιοπάροχα άμεσα, αλλά κυρίως έμμεσα, από το δημόσιο. Αρμέγουν μανιωδώς την κρατική αγελάδα διακηρύσσοντας την ιδιωτικοποίηση του γάλατος για την κοινωνική πλέμπα.

Στα μέσα Ιουλίου, το κρατίδιο του Βερολίνου ανακοίνωσε ότι πρόκειται να αγοράσει 670 διαμερίσματα για να αντιμετωπίσει την ανεξέλεγκτη αύξηση ενοικίων. Τι συμβαίνει στην πρωτεύουσα της Γερμανίας και κρατικοποιούνται κατοικίες;

Αναστήθηκε η Λούξεμπουργκ; Κατέλαβαν την εξουσία οι Μαδούροι; Έγινε Σοβιετία το καμάρι της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης;

Τίποτα από αυτά. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το κράτος (με τη δύναμη αδράνειας της παλιάς σοσιαλδημοκρατίας) επιτελεί έναν ελάχιστο κοινωνικό ρόλο. Αντίστοιχη είδηση θα προκαλούσε μαζικές αυτοκτονίες στην ελληνική πολιτική σκηνή και δημοσιογραφία καθώς θα ισοδυναμούσε με εισβολή μπολσεβίκων στη Βουλή και στο Μέγαρο Μαξίμου. Ωστόσο, η κρατικοποίηση κατοικιών για να εξισορροπηθεί η εκτίναξη στα ενοίκια είναι μια απόλυτα λογική και εφαρμόσιμη πολιτική. Σε καπιταλιστικά πάντα πλαίσια, με την αγορά να παραμένει παντοδύναμη και το κράτος να εξακολουθεί να είναι μοχλός κυριαρχίας της αστικής τάξης.

Στην Ελλάδα εδώ και τριάντα χρόνια αποδεχτήκαμε τη χυδαία προπαγάνδα όσων καθυβρίζουν το κράτος σιτιζόμενοι από αυτό και αρμέγοντάς το ποικιλοτρόπως. Ας διαχωρίσουμε το κακό, γραφειοκρατικό, πελατειακό κράτος που θρέφει το αστικό πολιτικό σύστημα από τα δημόσια αγαθά και τις πολιτικές πρόνοιας. Και μετά, ας υπερασπίσουμε τη δυνατότητα του κράτους και του δημόσιου τομέα να παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες, κοινωνική πολιτική, δομές πρόνοιας και προστασίας. Αποτελεί έναν από τους πυλώνες της άμυνας απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό δεξιάς ή αριστερής κοπής, που παρεμπιπτόντως, επελαύνει ιδεολογικά, κοινωνικά, οικονομικά μετά την εμπέδωση (και) των τριών μνημονίων.

Μαζί τους κάψαμε; Διάχυση ευθύνης από την κυβέρνηση Τσίπρα

Μαζί τους κάψαμε; Ο ακραίος νεοφιλελευθερισμός της διάχυσης ευθυνών

Δέκα μέρες μετά την καταστροφή στο Μάτι, το βασικό επιχείρημα των υποστηρικτών της κυβέρνησης -και όχι μόνο- είναι ότι η τραγωδία οφείλεται στην ίδια την ελληνική κοινωνία που επί δεκαετίες επιδόθηκε στην αυθαίρετη δόμηση. Γραμμή άμυνας για την απόσειση ευθυνών είναι η διάχυση ευθύνης.

Το επιχείρημα αυτό δεν είναι απλά αποπροσανατολιστικό και γεμάτο προφανείς σκοπιμότητες. Συμπυκνώνει ταυτόχρονα την επιτομή της νεοφιλελεύθερης, αντιδραστικής, αστικής αντίληψης για το κράτος και την κοινωνία. Καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι εκπορεύεται μεν από τον ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκει όμως υπερασπιστές στο σύνολο του αστικού κόσμου. Δημιουργεί ταυτόχρονα ευήκοα ακροατήρια σε σημαντικά τμήματα της κοινωνίας.

Ας δεχτούμε χάριν γούστου (και ΣΥΡΙΖΑ) ότι δεν υπήρξε καμιά απολύτως κυβερνητική ευθύνη για τα ελλιπή μέσα πυρόσβεσης. Ας δεχτούμε επίσης ότι δεν υπήρξε κανένα απολύτως πρόβλημα, κενό ή καθυστέρηση στην επιχειρησιακή αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Στις αποφάσεις που πάρθηκαν ή δεν πάρθηκαν, στις Τοπικές Αρχές (με πρώτη την Περιφέρεια) που αγνοούνταν και δεν έδωσαν εντολή εκκένωσης. Ας δεχτούμε δηλαδή τον πυρήνα της κυβερνητικής προπαγάνδας, ότι από τη στιγμή που επί δεκαετίες χτίζονταν αυθαίρετα η περιοχή, μια τέτοια πυρκαγιά, αντικειμενικά και αναπόφευκτα, θα είχε δεκάδες νεκρούς και χιλιάδες καμένα σπίτια.

Ας δεχτούμε επίσης ότι το σύνολο των οικισμών στο Μάτι ήταν αυθαίρετα. Ας δεχτούμε ότι δεν υπήρχε ούτε ένα νόμιμο σπίτι. Ας δεχτούμε ότι όλοι όσοι κάηκαν, κατείχαν αυθαίρετα. Και πάμε ακόμη παραπέρα. Ας δεχτούμε ότι όλοι οι Έλληνες, ένας προς έναν, έχουν αυθαιρετήσει, έχουν παραβεί τον νόμο για να χτίσουν το σπίτι τους, ή έχουν παραβεί τον νόμο οι εργολάβοι ή οι κατασκευαστές, οι σημερινοί ή οι προηγούμενοι. Ας υποθέσουμε (χάριν γούστου και ΣΥΡΙΖΑ) ότι δεν υπάρχει ούτε ένας Έλληνας, πεθαμένος ή ζωντανός, ανήλικος ή ενήλικας που να μην έχει παρανομήσει, για το σπίτι που έχτισε ή αγόρασε, ή για το σπίτι που στο μέλλον θα αποκτήσει ή θα κληρονομήσει.

Ακόμη κι έτσι: Μαζί τους κάψαμε; Όλοι μαζί έχουμε την ευθύνη;

Η ευθύνη που διαχέεται

Τη λογική της διάχυσης των ευθυνών στην ελληνική κοινωνία, εξέφρασε καλύτερα από όλους ο αντιπαθής αλλά οξυδερκής Πάγκαλος με το «μαζί τα φάγαμε». Την εποχή του πρώτου μνημονίου, τότε που μαζικά αμφισβητούνταν ο μονόδρομος της βίαιης αναδιανομής εναντίον των λαϊκών στρωμάτων, ο πρώην υπουργός αντιλήφθηκε ότι ο μόνος δρόμος (πιθανής) σωτηρίας του αμαρτωλού πολιτικού συστήματος, θα ήταν η διάχυση ευθυνών. Και το «μαζί τα φάγαμε» παρόλο που ερέθισε τις λαϊκές μάζες, εξέφραζε ένα μέρος της αλήθειας. Η αστική τάξη μεταπολεμικά και ακόμη περισσότερο μεταπολιτευτικά, στέριωσε την εξουσία της χτίζοντας ένα κοινωνικό συμβόλαιο.

Το κοινωνικό συμβόλαιο αφορούσε παροχές, εξαγορές, εκμαυλισμό, παραθυράκια στον νόμο, υπερβάσεις, σιωπηρή συνευθύνη για ρεγάλα και καλούδια και πολλά άλλα νόμιμα ή παράνομα μέσα στα οποία αφειδώς διακρίθηκε ο αστισμός. Φυσικά το μεγάλο τσιμπούσι αφορούσε τις υψηλές τάξεις. Το κοινωνικό συμβόλαιο οικοδομήθηκε με τα ψίχουλα που περίσσευαν ή με «προσφορές σε είδος». Τέτοια προσφορά σε είδος ήταν και η αυθαίρετη δόμηση.

Η ιστορία και οι ειδικές συνθήκες υπό τις οποίες αναπτύχθηκε στο νεοελληνικό κράτος η αυθαίρετη δόμηση είναι ένα ξεχωριστό και επίσης αμαρτωλό κεφάλαιο. Αυτό που εδώ μας ενδιαφέρει είναι αν η ευθύνη του μεμονωμένου αυθαίρετου οικιστή εξισώνεται, συμψηφίζεται, ή ακόμη περισσότερο αναιρεί, την ευθύνη του συντεταγμένου κράτους.

Από το κράτος δικαίου στον χυδαίο νεοφιλελευθερισμό

Θεωρητικά, στο κράτος δικαίου, κυρίαρχος είναι ο νόμος και όχι ο άνθρωπος. Με άλλα λόγια υπερισχύουν οι νομικοί κανόνες, όπως αυτοί εφαρμόζονται και επιβάλλονται από το συντεταγμένο κράτος και όχι τα πρόσωπα, είτε αυτά κατέχουν εξουσία, είτε όχι. Αυτή η θεμελιώδης παραδοχή γίνεται κουρελόχαρτο από τους νεόκοπους νεοφιλελεύθερους της κυβέρνησης και τους υποστηρικτές της διάχυσης ευθυνών.

Αν το κράτος έχει την ίδια ή και λιγότερη ευθύνη από τους πολίτες του στο να εφαρμόζεται ο νόμος, για ποιο λόγο δεν είναι αποδεκτή η αυτοδικία; Για ποιο λόγο χρειαζόμαστε νόμους και δικαστήρια; Για ποιο λόγο χρειαζόμαστε κανόνες;

Αν ένας μαθητής έγραφε μια έκθεση γεμάτη κλισέ, θα ανέφερε προφανώς ότι ευθύνη έχουν και οι δύο: και το κράτος και οι πολίτες. Στην πραγματική ζωή όμως δεν υπάρχουν ούτε ίσες αποστάσεις, ούτε ίσες ευθύνες. Το κράτος δικαίου «εκπαιδεύει» τους πολίτες του στην τήρηση των νόμων. Σωφρονίζει αυτούς που τον παραβαίνουν. Και όλα αυτά ισχύουν στο αστικό κράτος, πριν βεβαίως τα κάνουν κουρελόχαρτα οι όψιμοι νεοφιλελεύθεροι.

Η αυθαίρετη δόμηση, όπως κάθε πράξη συστηματικής, μαζικής, πολυετούς παράβασης του νόμου, θέλει δύο μέρη. Και τον πολίτη που αυθαιρετεί και το κράτος που του επιτρέπει να αυθαιρετήσει. Μόνο που εδώ η φράση «επιτρέπει να αυθαιρετήσει», κρύβει την αλήθεια. Το νεοελληνικό κράτος δεν επέτρεψε απλά στον πολίτη να αυθαιρετήσει. Τον εκπαίδευσε στην παρανομία, τον έθισε στην αυθαιρεσία, τον συνήθισε στο ρουσφέτι, τον έσπρωξε στη μικροδιαφθορά. Το δημόσιο, με τους όρους που λειτούργησε, επί δεκαετίες επέβαλε – δεν ανέχτηκε απλά – το καθεστώς της αυθαίρετης δόμησης.

Ο ρόλος του κράτους

Το νεοελληνικό κράτος, σε ό,τι αφορά την αυθαίρετη δόμηση, δεν ήταν απλά ένας ανίκανος τερματοφύλακας μπροστά στις επιβουλές του ιδιώτη. Ήταν ο παράγοντας που έστησε το παιχνίδι. Με μιλημένο διαιτητή, στημένους κανόνες και προδικασμένο αποτέλεσμα.

Η πολιτική εξουσία με δεκάδες νομοθετικές παρεμβάσεις (τελευταία εκ των οποίων η 4495/2017 επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), τακτοποιούσε συστηματικά τα αυθαίρετα. Έκανε σημαία της το «ο γέγονε γέγονε», το «αν πληρώσεις θα το σώσεις». Προσχώρησε στην κατσαπλιάδικη τακτική του να επιτρέπει την αυθαιρεσία, και εκ των υστέρων να τη δικαιώνει, αρκεί να εισπράττει. Επί δεκαετίες άφηνε δεκάδες παραθυράκια ανοικτά για έμμεσες νομιμοποιήσεις μέσω Δήμων, δημοσίων δικτύων κοκ. Στην ουσία έσπρωχνε τους πολίτες, συστηματικά και σχεδιασμένα, στην αυθαίρετη δόμηση.

Το να σβήνει κανείς την κρατική ευθύνη, συνιστά προκλητική σκοπιμότητα.

Υπάρχει ευθύνη των ιδιοκτητών; Προφανώς και υπάρχει. Η αυθαίρετη δόμηση ήταν μια από τις μεθόδους ενσωμάτωσης της μικροαστικής τάξης αλλά και των λαϊκών στρωμάτων. Προσομοίωνε έστω και περιορισμένα, ένα μοντέλο κοινωνικής ευημερίας για τις διακοπές και τα Σαββατοκύριακα. Σε πολύ μικρότερη έκταση, έλυσε το οξύ στεγαστικό πρόβλημα των πιο λαϊκών στρωμάτων. Φυσικά υπήρξαν ισχυρά κέρδη για το κεφάλαιο, τους μεγάλους ιδιοκτήτες γης και στρώμα ανώτερων κρατικών λειτουργών. Όμως σε κάθε σχέση υπάρχει δύναμη που καθορίζει και δύναμη που καθορίζεται.

Και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η εξουσία έφτιαξε μια κοινωνία καταπώς την βόλευε. Η δε κοινωνία, γλυκάθηκε, συνήθισε, αποδέχτηκε. Και φυσικά, αυθαιρέτησε. Αν όχι όλη, ένα μεγάλο μέρος της.

Το μαζί τα φάγαμε δήλωνε το τέλος του κοινωνικού συμβολαίου της μεταπολίτευσης. Το μικροαστικό λίπος όφειλε πλέον να καεί στο βωμό των μνημονίων. Το μαζί τους κάψαμε δηλώνει το τέλος της προσφοράς σε είδος στην οποία επιδόθηκε το νεοελληνικό κράτος για να αποσπάσει συναίνεση και ανοχή. Ο σημερινός, δραματικός υπέρ του κεφαλαίου, συσχετισμός δύναμης, δεν έχει ανάγκη να εξαγοράζει συναινέσεις.

Από την άποψη αυτή δεν είναι απίθανο να στερέψουν οι τρόποι και να μειωθούν τα παραθυράκια της αυθαίρετης δόμησης. Όχι όμως επειδή το κράτος και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν να συμμορφωθούν στους κανόνες και στους νόμους. Αλλά επειδή την μικρή αυθαιρεσία του μικροϊδιοκτήτη δεν την έχουν πλέον ανάγκη, ενώ τη μεγάλη αυθαιρεσία θα την οργανώνουν με ειδικούς νόμους. Από το Mall μέχρι το Ελληνικό και από τις μεγάλες επενδύσεις τουριστικών μονάδων μέχρι ειδικές ζώνες ανεξέλεγκτου real estate για τους Γερμανούς ή τους Κινέζους.

Επιστρέφοντας στο θέμα της απόδοσης ευθυνών, η διάχυση της ευθύνης προσομοιώνει το θατσερικό «δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο άτομα». Δεν υπάρχει κατά την κυβερνητική προπαγάνδα συγκροτημένο κράτος με σαφή πολιτική, νόμους τακτοποιήσεων και πρακτική αποδοχής και προώθησης της αυθαιρεσίας. Υπάρχουν ατομικές αυθαιρεσίες που όλες μαζί ενώνονται και γιγαντώνονται, δημιουργούν το πρόβλημα, ενοχοποιούν όλη την κοινωνία, και βγάζουν λάδι τους πραγματικούς υπαίτιους. Στην πρώτη περίπτωση, οι ένοχοι αναζητούνται ψηλά. Στη δεύτερη περίπτωση οι ένοχοι αναζητούνται αν όχι στον καθρέπτη μας, δίπλα μας. Είναι προφανές τι από τα δύο βολεύει την εξουσία και την κυβέρνησή της.

Ο Τσίπρας ανέλαβε την (αυτονόητη) πολιτική ευθύνη. Και λοιπόν;

Ανέλαβε την (αυτονόητη) πολιτική ευθύνη. Και λοιπόν;

Από την πρώτη μέρα που ξέσπασε η καταστροφική πυρκαγιά, η κυβέρνηση έδειξε να κάνει κυρίως επικοινωνιακή διαχείριση παρά διαχείριση κρίσης και αντιμετώπιση της καταστροφής. Και αυτό ακριβώς ήταν που προκάλεσε την οργή και την κατακραυγή. Τόσες μέρες μετά κι ακόμα δυσκολεύονται να το καταλάβουν.

Τα ΜΜΕ που ανέδειξαν εγκαίρως την κρισιμότητα της κατάστασης στοχοποιήθηκαν από τα κυβερνητικά στελέχη, που τα κατηγόρησαν ότι ψεύδονται και τρομοκρατούν τον κόσμο για να πλήξουν την κυβέρνηση.

Αυτό ήταν αρκετά ενδεικτικό για το πόσο πολύ είχαν υποτιμήσει τον κίνδυνο.

Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Πυροσβεστική λίγο πριν από τα μεσάνυχτα της Δευτέρας και ο τρόπος που μιλούσε για το θέμα με τον αρμόδιο υπουργό καταδεικνύει ότι δεν είχαν καταλάβει το μέγεθος της καταστροφής. Δεκάδες παραθεριστές εκείνη την ώρα είχαν καεί και είχαν πνιγεί, ενώ κάποιοι εξακολουθούσαν να βρίσκονται στη θάλασσα αβοήθητοι για τέσσερις και πέντε ώρες.

Στη σύσκεψη αυτή δεν έγινε η παραμικρή αναφορά στον κόσμο που καιγόταν και πνιγόταν και δεν υπήρχε κανείς που να δίνει στον πρωθυπουργό την πραγματική εικόνα.

Την ήξεραν και είχαν αποφασίσει να την κρύψουν για επικοινωνιακούς λόγους, καθυστερώντας την αποκάλυψη της τραγωδίας; Ή η άγνοια που επιδείχθηκε ήταν πραγματική; Και τα δύο είναι εξίσου επικίνδυνα.

Τις επόμενες μέρες που αποκαλύπτονταν η έκταση του δράματος με συγκλονιστικές λεπτομέρειες αλλά και η μοιραία ανεπάρκεια της κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός, οι αρμόδιοι υπουργοί και όλοι οι υπεύθυνοι δεν θέλησαν να αναλάβουν καμία ευθύνη. Αντιθέτως, στη συνέντευξη που δόθηκε την Πέμπτη ισχυρίστηκαν ότι τα έκαναν όλα καλά και δεν βρίσκουν κάποιο λάθος.

Το αν διοικούν καλά ή όχι, όμως, κρίνεται εκ του αποτελέσματος και όχι από τις δικαιολογίες που ψελλίζουν όταν τους καλούν να λογοδοτήσουν.

Την κατακραυγή που ξεσήκωσαν οι υπουργοί της κυβέρνησης Τσίπρα με τη συνέντευξή τους για την πυρκαγιά επιχείρησε να αντιμετωπίσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός την Παρασκευή στο υπουργικό συμβούλιο, «αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη». Στην πολιτική, όμως, και ειδικά μετά από τόσους νεκρούς, η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης δημόσια έχει νόημα μόνο αν συνοδεύεται από παραίτηση.

Διαφορετικά, δεν έχει κανένα νόημα. Γιατί η πολιτική ευθύνη του πρωθυπουργού είναι αυτονόητη και εκ των πραγμάτων δεδομένη. Η 23η Ιουλίου ήταν η πρώτη μέρα, για φέτος, υψηλού κινδύνου για πυρκαγιά λόγω καιρικών συνθηκών. Όφειλαν να γνωρίζουν δηλαδή. Ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του ήταν υποχρεωμένοι να ελέγξουν αν υπήρχε η σχετική ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού.

Οι μαρτυρίες των διασωθέντων αλλά και οι απόψεις που κατέθεσαν στον δημόσιο διάλογο καθηγητές που ειδικεύονται στο θέμα των φυσικών καταστροφών καταδεικνύουν ότι η πυρκαγιά πράγματι υποεκτιμήθηκε από τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, η οποία δεν αντιλήφθηκε την αίσθηση του κατεπείγοντος και δεν έδρασε αναλόγως. Ειδικοί ισχυρίστηκαν ότι θα αρκούσε ακόμα κι ένας αποτελεσματικός μηχανισμός εκκένωσης για να σωθούν οι ζωές των αδικοχαμένων ανθρώπων, αλλά η κυβέρνηση δεν έχει δώσει ακόμα καμία συγκεκριμένη απάντηση στο γιατί δεν δόθηκε τελικά η σχετική εντολή, όπως και σε πολλά άλλα.

Ειδήμονες επί του θέματος της αντιμετώπισης των καταστροφών εξήγησαν αναλυτικά τις παραλείψεις και τα λάθη του κρατικού μηχανισμού. Αλλά και οι μαρτυρίες των διασωθέντων υπήρξαν πολύ αποκαλυπτικές, φωτίζοντας τα γεγονότα.

Η πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης είναι δεδομένη. Αυτή κρίνεται για την επάρκεια της Πολιτικής Προστασίας, για την πρόληψη και την ετοιμότητα του κράτους να αντιμετωπίσει μια τέτοια πυρκαγιά χωρίς να υπάρξουν θύματα. Ο πρωθυπουργός έχει την ευθύνη να τοποθετεί αξιοκρατικά τους ικανότερους και τους καταλληλότερους σε κάθε υπεύθυνη θέση. Ειδικά όταν τους αναθέτει την ασφάλεια των πολιτών της χώρας.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να τα ρίξει στην αυθαίρετη δόμηση της περιοχής, αλλά και γι’ αυτήν το κράτος έχει την ευθύνη. Και δεν είναι μόνο οι προηγούμενες κυβερνήσεις, στις οποίες η κυβέρνηση Τσίπρα προσπαθεί να τα ρίξει όλα, γιατί την ίδια ακριβώς πολιτική νομιμοποίησης αυθαιρέτων ακολούθησε κι αυτή. Καμία από τις δικαιολογίες που ψελλίζουν, λοιπόν, τα κυβερνητικά στελέχη αυτές τις μέρες δεν μπορεί να σταθεί. Αντιθέτως, κάθε νέα δικαιολογία του πρωθυπουργού τον εκθέτει ακόμα περισσότερο.

«Οι τραγωδίες γίνονται συχνά αφορμή για να έρθουν στην επιφάνεια προβλήματα, καταστάσεις και ολιγωρίες που σε ομαλές συνθήκες κρύβονται από τον δημόσιο διάλογο. Σήμερα, κατανοούμε όλοι με οδυνηρό τρόπο ότι κυβερνάμε μια χώρα όπου επί χρόνια κυριάρχησαν οι στρεβλώσεις» είπε στο υπουργικό συμβούλιο μπροστά στις κάμερες, παραδεχόμενος ότι μαθαίνει με τον οδυνηρό τρόπο και αφού πρώτα συντελεστεί η καταστροφή.

Το άλλο που προσπάθησε να κάνει ήταν να απαντήσει λες και η οργή του κόσμου κατευθυνόταν στους πυροσβέστες και όχι σε αυτόν, προσπαθώντας να ταυτιστεί μαζί τους, για προφανείς λόγους: «Ας μην πυροβολούν οι πολέμαρχοι του καναπέ εκείνους που έσωσαν χιλιάδες. Τους πυροσβέστες που έσπευσαν ηρωικά στον υπέρ πάντων αγώνα» είπε, ενώ οι κατηγορίες στρέφονται στην πολιτική ηγεσία, της οποίας η αδυναμία στην αντιμετώπιση των καταστροφών και η έλλειψη κάθε πρόληψης ήταν προφανείς.

Ενδεικτική της ανεπάρκειας όμως ήταν και η δήλωσή του στο υπουργικό συμβούλιο ότι τώρα θα προχωρήσουν στην κατάρτιση εθνικού σχεδίου που θα αντιμετωπίζει τις οικιστικές στρεβλώσεις, λες και δεν ήταν κυβέρνηση τρεισήμισι χρόνια ή λες κι έπρεπε να συμβεί μια τέτοια τραγωδία για να γίνουν πράγματα αυτονόητα (που κατά πάσα πιθανότητα πάλι δεν θα γίνουν).

Και συνέχισε περιγράφοντας τι πρέπει να γίνει για πράγματα που ήταν υποχρεωμένος να έχουν γίνει: «Πρέπει να είμαστε όλο το καλοκαίρι σε εγρήγορση και ετοιμότητα. Να οργανώσουμε την άμυνα της πολιτείας, και της κοινωνίας. Να εγγυηθούμε την προστασία του κάθε πολίτη…».

Ακόμα και αυτό το «Οφείλουμε να σταθούμε κοντά στους ανθρώπους που πλήρωσαν βαρύ φόρο, ζωής και περιουσίας στη φωτιά, ώστε κανένας να μη μείνει αβοήθητος και τίποτε να μην ξεχαστεί» οργή προκαλεί, όταν έρχεται μετά την καταστροφή. Γιατί δεν έπρεπε να μείνουν αβοήθητοι οι άνθρωποι που καίγονταν και πνίγονταν επί 4-5 ώρες, σύμφωνα με τις μαρτυρίες των περισσοτέρων, χωρίς να βλέπουν πουθενά αυτούς που έπρεπε να τους διασώσουν.

Κανείς δεν ξεχνάει ότι κυβερνητικά στελέχη τις πρώτες ώρες υποτιμούσαν προκλητικά την πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει και μιλούσαν για προπαγάνδα των ΜΜΕ που την αναδείκνυαν. Ούτε ότι, αντί να απολογηθούν, είπαν ότι τα έκαναν όλα καλά και όταν ο κόσμος, οργισμένος απαιτούσε έστω μία συγγνώμη, βγήκε ο πρωθυπουργός και ανέλαβε την πολιτική ευθύνη, χωρίς να δώσει κανένα περιεχόμενο στη δήλωση αυτή.

Αν, πάντως, η κυβέρνηση, που αυτές τις μέρες ενστερνίζεται τη λογική του «Μαζί τα φάγαμε», προωθώντας το «Μαζί τα κάψαμε» και ρίχνοντας ευθύνες στα θύματα, σκοπεύει να εξαιρεί από την Πολιτική Προστασία όσους έχουν αυθαίρετα, ας τους πει να λαμβάνουν μόνοι τους τα μέτρα πρόληψης και καταστολής σε περίπτωση πυρκαγιάς. Και, κυρίως, να μην περιμένουν τίποτα από την κυβέρνηση.

Μιλώντας σοβαρά, όμως, ο πρωθυπουργός οφείλει να θυμηθεί ότι εκείνος ζήτησε την ψήφο των πολιτών για να του ανατεθεί η διακυβέρνηση της χώρας. Τη δουλειά αυτή την κάνεις αν μπορείς. Αν δεν μπορείς, την αφήνεις σε άλλους. Ας το αποφασίσει τουλάχιστον τώρα, που έμαθε με τον οδυνηρό τρόπο, όπως ομολόγησε, ότι η εξουσία, εκτός από προνόμια, έχει και υποχρεώσεις.

Πηγή: www.lifo.gr

Τι σημαίνει ανάληψη της ευθύνης κ. Τσίπρα;

Τι σημαίνει ανάληψη της ευθύνης κ. Τσίπρα;

Σχόλιο του antapocrisis.

Με μια μελετημένη παρέμβασή του ο Α. Τσίπρας δήλωσε ότι αναλαμβάνει «στο ακέραιο την πολιτική ευθύνη» για την τραγωδία. Το πρώτο που σημειώνουμε είναι ότι με αυτή του τη δήλωση παραδέχεται ότι τα κυβερνητικά χαλκεία και οι έμμισθοι κόλακες επί τρεις ημέρες το παραξήλωσαν. Σε κατάσταση αμόκ, μας ζητούσαν να ζητήσουμε εμείς συγνώμη διότι απαιτούσαμε εξηγήσεις. Τα έβρισκαν όλα «καλώς καμωμένα». Ούτε ένα λάθος. Ούτε μια παραίτηση. Ούτε μία αυτοκριτική. Και όχι μόνο. Τα κυβερνητικά χαλκεία και οι έμμισθοι αυλοκόλακες τα έριχναν όλα στις (εξίσου) ένοχες πολιτικές των προηγούμενων. Οι πιο ξεσκολισμένοι κρατούσαν το σκορ των νεκρών, (όσο ήταν λιγότεροι από τις πυρκαγιές του 2007), για να τονίσουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι καλύτερος. Πολλοί κατηγόρησαν άμεσα τα θύματα με πρώτο τον Τόσκα («γιατί να παραιτηθώ; Όλο το Μάτι ήταν αυθαίρετο»). Και οι πιο έξυπνοι από δαύτους μας προέτρεψαν να «δώσουμε χώρο στο πένθος», επιχειρώντας να κλείσουν το δρόμο στην αναζήτηση ευθυνών.

Η προσπάθειά τους, άθλια και θλιβερή, δεν πέτυχε. Δεν έπεισαν ούτε τον εαυτό τους. Ο κόσμος νιώθει ότι η μόνιμη επωδός του ΣΥΡΙΖΑ «φταίνε οι άλλοι» στην περίπτωση αυτή δεν πιάνει. Και ο Τσίπρας έσπευσε να αλλάξει ρότα. Όχι στην ουσία, αλλά στην επικοινωνία. Άδειασε μεγαλοπρεπώς τα φερέφωνά της κυβέρνησής του και με το γνωστό από τον Ιούλη του 2015 και τάχα δραματικό ύφος, ανέλαβε την ευθύνη.

Τι σημαίνει όμως ανέλαβε την ευθύνη;

Παραιτήθηκε ο ίδιος; Απέπεμψε κάποιον; Αποδέχτηκε την παραίτηση κάποιου άλλου; Ονομάτισε συγκεκριμένους υπουργούς, στελέχη, περιφερειάρχες κλπ που είχαν άμεση ή έμμεση ευθύνη να αποτρέψουν την καταστροφή; Προγραμμάτισε ανατροπές στα προγράμματα λιτότητας και περικοπής δαπανών; Έβαλε το μαχαίρι στο κόκκαλο για ό,τι δημιούργησε την κατάσταση;

Τίποτα από αυτά.

Πρακτικά «ανάληψη πολιτικής ευθύνης» χωρίς τίποτα από τα παραπάνω, δεν υφίσταται. Ο Τσίπρας για μια ακόμη φορά χειρίζεται, κοροϊδεύει, εξαπατά. Αντικαθιστά την πολιτική με την επικοινωνιακή σαπουνόφουσκα, παίζοντας με την ψυχολογία της κοινωνίας. Η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης, είναι κενή περιεχομένου αν δεν συνοδεύεται από παραιτήσεις (και όχι μόνο του Τόσκα), απόδοση δικαιοσύνης, ανατροπή των πολιτικών που οδήγησαν στην πρωτοφανέρωτη καταστροφή. Περιλαμβάνει ακόμη μια συγνώμη για τα αίσχη που διέδιδαν τα κυβερνητικά φερέφωνα επί ημέρες, προσβάλλοντας τους νεκρούς, προσβάλλοντας τους ανθρώπους που είδαν την περιουσία τους να χάνεται, προσβάλλοντας την κοινή λογική και τη νοημοσύνη.

Πού συνίσταται η ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης;

Σε τρία επίπεδα.

Η πολεοδομική αυθαιρεσία

Πρόκειται για το αγαπημένο θέμα των απανταχού κυβερνητικών, καθώς θεωρούν ότι έτσι βγάζουν το ΣΥΡΙΖΑ λάδι και την ουρά τους απέξω. Είναι αλήθεια ότι τα πολεοδομικά εγκλήματα στο Μάτι, σε περιοχές σαν το Μάτι, αλλά και στη Μάνδρα κλπ είναι προϊόν δεκαετιών. Όμως κάθε κυβέρνηση, έρχεται και νομιμοποιεί την προηγούμενη, επιβαρύνοντας την κατάσταση, σωρεύοντας αδιέξοδο πάνω στο αδιέξοδο.

Τα κυβερνητικά φερέφωνα θα είχαν δίκιο εάν:

Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ νομιμοποιούσε τα αυθαίρετα τα οποία σήμερα κατηγορεί ως υπαίτια για την τραγωδία

Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ νομιμοποιούσε τα αυθαίρετα τα οποία σήμερα κατηγορεί ως υπαίτια για την τραγωδία

1. Δεν είχε ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστατήσει στη νομιμοποίηση αυθαιρέτων, όπως μας πληροφορεί πανηγυρικά η φιλοκυβερνητική Εφημερίδα των Συντακτών ένα χρόνο πριν, με τον νόμο 4495/17. Σύμφωνα με στοιχεία του ΤΕΕ, η Ανατολική Αττική είναι η πρώτη σε τακτοποιήσεις, και στο ίδιο το Μάτι οι δηλώσεις αυθαίρετων προς τακτοποίηση έφτασαν τις 327. Ο ΣΥΡΙΖΑ ακολούθησε την ίδια ακριβώς ρότα με τους προηγούμενους και ποντάροντας στο ότι η κοινωνία, ζαλισμένη από τα μνημόνια, δεν θυμάται, επιχειρούσε μετά την καταστροφή να μας πείσει ότι το όργιο των επικίνδυνων αυθαιρεσιών είναι αποκλειστικά έργο των ΝΔ – ΠΑΣΟΚ. Δεν είναι.

2. Δεν είχε πατήσει πάνω σε προηγούμενα διατάγματα για να εγκρίνει πολεοδομικά σχέδια, της ίδιας ακριβώς περιοχής που έγινε παγίδα θανάτου (Μάτι, Κόκκινο Λιμανάκι), όπως φαίνεται για παράδειγμα από την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τον Μάρτιο του 2017. Δεν ήταν μόνο οι προηγούμενοι που νομιμοποίησαν αυθαιρεσία πάνω στην αυθαιρεσία, ήταν και οι σημερινοί.

3. Είχε κάνει μισό έστω βήμα στην κατεύθυνση του να σταματήσει, και σε δεύτερο χρόνο, να διορθώσει τα χρόνια πολεοδομικά εγκλήματα. Με απαλλοτριώσεις, με δημόσια έργα, με ρυμοτομικές παρεμβάσεις, με εφαρμογή των νόμων για ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες κλπ. Δεν υπάρχει ούτε μισό βήμα. Και εδώ ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένοχος.

Όλα τα παραπάνω αναιρούν το αγαπημένο επιχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ ότι για την τραγωδία φταίνε τα ίδια τα θύματα γιατί …είχαν χτίσει αυθαίρετα.

Η αντιπυρική προστασία

Το δεύτερο επίπεδο της ευθύνης είναι αυτό της προετοιμασίας αντιπυρικής προστασίας. Οι πετσοκομμένοι προϋπολογισμοί λόγω λιτότητας και μνημονίων, οι μειωμένες δαπάνες για πολιτική προστασία και δασοπυρόσβεση για να πιαστούν τα ματωμένα πλεονάσματα, η θλιβερή και συντριπτική αναλογία ανάμεσα στα μέσα πυρόσβεσης και στις πολεμικές δαπάνες που αιμοδοτούν τις αμερικανικές πολεμικές βιομηχανίες, συνιστούν βαριά και άμεση πολιτική ευθύνη του Τσίπρα προσωπικά. Ο Τσίπρας οδήγησε τη χώρα σε νέο και βαρύτερο μνημόνιο, ο Τσίπρας επέβαλε τους προϋπολογισμούς των μνημονιακών υπερ-πλεονασμάτων, ο Τσίπρας επιλέγει να πληρώνει η κατεστραμμένη Ελλάδα βαρύ φόρο αίματος στις ΗΠΑ, για να χριστεί ο ίδιος ως ο εκλεκτός των Αμερικάνων στην περιοχή.

Αν αυτά φαντάζουν γενικά, ας πάμε σε κάτι πιο συγκεκριμένο: Ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Καπάκης, δήλωνε ενάμισι μήνα πριν: «Η χώρα μας διαθέτει έναν δασοπυροσβεστικό μηχανισμό που ελάχιστες χώρες τον διαθέτουν (…) με ένα δίκτυο που εμείς έχουμε φτιάξει αυτή τη στιγμή εξαιρετικό, ειδικά στην Αττική και τα περιαστικά δάση, που η φωτιά σβήνεται με ένα, δύο οχήματα και με την κινητοποίηση του πρώτου εναέριου μέσου».

Σύμφωνα δε με δημοσιογραφικές πληροφορίες, ο ίδιος αυτός υπεύθυνος που αυτοθαυμαζόταν για το μηχανισμό που έχει δημιουργηθεί, τις ώρες της καταστροφής δεν ήταν καν παρών, όπως κατά νόμο επιβάλλεται.

Ο ίδιος και ο πολιτικός του προϊστάμενος κ. Τόσκας είναι ακόμα στις θέσεις τους.

Σύμφωνα με ερώτηση του ΚΚΕ, οι πετσοκομμένοι προϋπολογισμοί της Δασικής Υπηρεσίας και του Πυροσβεστικού Σώματος διατηρούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, αφού το ποσοστό που διατίθεται από τον κρατικό προϋπολογισμό για την προστασία των δασών είναι της τάξης του 0,035%. Ενώ ο μέσος όρος της μείωσης των δαπανών για το Πυροσβεστικό Σώμα, έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από τους προϋπολογισμούς των ετών 2015, 2016, 2017, 2018 της σημερινής κυβέρνησης, είναι μεγαλύτερος από τον μέσο όρο των μειώσεων της τελευταίας 10ετίας.

Συνέπεια αυτών των μειώσεων είναι η παντελής απουσία προληπτικών μέτρων στα δασικά οικοσυστήματα με δασικούς δρόμους, αντιπυρικές ζώνες, υδατοδεξαμενές και η δυσχερής λειτουργικότητα του ΠΣ στον κατασταλτικό τομέα, αφού διατηρείται ένας επιβαρυμένος στόλος πυροσβεστικών οχημάτων, με το 55% περίπου να είναι πέραν της 20ετίας, χωρίς ουσιαστικές προσλήψεις για την κάλυψη των πραγματικών αναγκών, με εργαζόμενους τριών ταχυτήτων και με τσακισμένα εργασιακά δικαιώματα.

Για όλα τα παραπάνω οι ευθύνες έχουν ονοματεπώνυμο και πολιτική σφραγίδα: Τσίπρας, Σκουρλέτης, Τόσκας, ΣΥΡΙΖΑ.

Το επιχειρησιακό σχέδιο

Σύμφωνα με τον ίδιο τον Τσίπρα δεν χρειάζεται αυτοκριτική για το επιχειρησιακό σχέδιο. Όλα πήγαν περίφημα. Δεν θέλουμε να φανταστούμε τι θα γινόταν αν υπήρχαν και λάθη. Ωστόσο, χωρίς να κάνουμε τους εισαγγελείς, οι αναφορές από τους αυτόπτες μάρτυρες της καταστροφής μιλούν για εγκληματικά λάθη, όχι μόνο στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς (ακόμα και αν δεχτούμε ότι δεν αντιμετωπιζόταν λόγω ακραίων φαινομένων), όσο κυρίως στην εκκένωση της περιοχής και στην καθοδηγημένη μετακίνηση του πλήθους στην παραλία καθώς και στη διάσωσή του.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Πυροσβεστικής στην περιοχή επιχειρούσαν 190 Πυροσβέστες, 96 οχήματα και 3 Canadair. Γιατί μόνο τόσοι; Δεν πρόκειται για σοβαρές επιχειρησιακές επιλογές με άμεση πολιτική ευθύνη;

Μόνο ένα πυροσβεστικό όχημα διατέθηκε στη Μαραθώνος με την πυρκαγιά να κινείται κάθετα σε αυτήν και με τους υψηλούς ανέμους να περνούν τη δήθεν «αντιπυρική ζώνη» της Μαραθώνος εν ριπή οφθαλμού. Αυτό δεν είναι επιχειρησιακό λάθος;

Πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυκλοφορία από τη στιγμή που κόπηκε η Μαραθώνος εκτράπηκε μέσα στο Μάτι. Το αποτέλεσμα των καμένων ανθρώπων και αυτοκινήτων είναι γνωστό. Αυτό δεν είναι επιχειρησιακό έγκλημα;

Ένας σημαντικός αριθμός θυμάτων πέθανε στην παραλία από ασφυξία και άλλοι από πνιγμό, επειδή άργησαν να φτάσουν τα σκάφη του λιμενικού και η διάσωση γινόταν μεμονωμένα, ανεπαρκώς, ανοργάνωτα και χαοτικά, κατά βάση από ιδιώτες. Με αυτοθυσία που όμως δεν μπορεί να υποκαταστήσει την απουσία συντονισμού και σχεδίου. Ούτε εδώ υπάρχει επιχειρησιακή ευθύνη;

Ας απαντήσει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας που βρήκε το επιχειρησιακό σχέδιο αλάνθαστο, αν σε όλα τα παραπάνω μπορούσαν να διατεθούν περισσότερες δυνάμεις, να υπάρξει οργανωμένη εκκένωση, να συντονιστούν οι άφαντοι Δήμαρχοι και η ακόμα πιο άφαντη Περιφερειάρχης, να οργανωθεί άμεσα η διάσωση και μεταφορά των ανθρώπων που καίγονταν, ασφυκτιούσαν και πνίγονταν στην παραλία.

Το συμπέρασμα;

Σε όλα τα επίπεδα, και σε αυτό της πολεοδομικές αυθαιρεσίας, και σε αυτό της αντιπυρικής προστασίας, και σε αυτό του επιχειρησιακού σχεδιασμού, ο ΣΥΡΙΖΑ, οι υπουργοί του, η Περιφερειάρχης του, και ο ίδιος ο Τσίπρας, έχουν ευθύνη.

Δεν σημαίνει ότι δεν έχουν ευθύνη οι προηγούμενοι.

Αλλά τη βασική ευθύνη την έχει αυτός που κυβερνά. Ειδικά όταν δεν κυβερνά τρεις μήνες, αλλά τρία και πλέον χρόνια. Και ακόμη περισσότερο όταν με τις πράξεις του και τις πολιτικές του έχει σωρεύσει νέα αδιέξοδα, νέα δεινά, νέα προβλήματα, σε όλα τα επίπεδα.

Τούτων δοθέντων,ο ισχυρισμός του Τσίπρα για ανάληψη «στο ακέραιο της πολιτικής ευθύνης», αν δεν συνοδεύεται από παραιτήσεις και κυρίως ανατροπές στην πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση, παραμένει κενός, υποκριτικός, χειριστικός.

Όπως και ο ίδιος.

Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, είτε με ΣΥΡΙΖΑ, είτε με ΝΔ, σκοτώνει

Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, είτε με ΣΥΡΙΖΑ, είτε με ΝΔ, σκοτώνει

Δεν είναι υπερβολή, δεν είναι πολιτική εκμετάλλευση, δεν είναι ασέβεια στη μνήμη των νεκρών. Το αντίθετο. Το να σπάσουμε το τείχος σιωπής που επιβάλει η κυβέρνηση (με την συναίνεση της ΝΔ), για τις πολιτικές ευθύνες στην πρόσφατη τραγωδία, είναι σήμερα η μόνη έντιμη πράξη.

Λιτότητα. Υποτίμηση της ζωής και του περιβάλλοντος έναντι των τραπεζικών κερδών και των κρατικών πλεονασμάτων. Γιγάντωση του κράτους καταστολής και αποψίλωση του κράτους πρόνοιας και προστασίας. Αδιαφορία για δομές και μηχανισμούς πολιτικής προστασίας μπροστά στα εύγε της αγοράς και του κεφαλαίου. Γη και περιβάλλον ως εμπόρευμα προς αξιοποίηση και δόμηση. Όλα τα παραπάνω είναι οι ηθικοί αυτουργοί του μαζικού εγκλήματος. Αποτελούν πολιτικές επιλογές και όχι φυσικά φαινόμενα. Και είναι χαρακτηριστικά του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού.

Οι ειδικοί ας αποφανθούν για το αν η πυρκαγιά μπορούσε να περιοριστεί. Η κοινή λογική όμως δεν μπορεί να δεχτεί, ότι ακόμα και μια ανεξέλεγκτη πυρκαγιά, θα έχει αντικειμενικά και αναπόφευκτα πολλές δεκάδες θύματα, μισή ώρα από το κέντρο της Αθήνας. Κάτι καλύτερο θα μπορούσε να γίνει από το να καούν ζωντανοί ογδόντα και πλέον άνθρωποι. Κάτι περισσότερο θα μπορούσε να γίνει από το να έχουμε διαθέσιμα 17 canadair, από τα οποία 10 ήταν διαθέσιμα, εκ των οποίων 3 παρουσίασαν βλάβη.

Είναι πολιτική επιλογή και όχι φυσικό φαινόμενο να αποδίδουμε στην τσέπη των πολεμικών βιομηχανιών των ΗΠΑ το 2,36% του ΑΕΠ, επειδή αυτό επιβάλει η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ. Είναι πολιτική επιλογή η υποχρηματοδότηση των δομών και των μηχανισμών της Πολιτικής Προστασίας και της Δασοπυρόσβεσης. Το έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, το κάνει και η σημερινή κυβέρνηση. Ίδια και απαράλλακτα. Είναι επιλογή τους, είναι ιεράρχησή τους, υπάρχουν ευθύνες.

Είναι πολιτική και δόγμα του διεθνούς νεοφιλελευθερισμού το «λιγότερο κράτος». Είναι πολιτική απόφαση να εκχωρούνται τα πάντα στην ιδιωτική πρωτοβουλία και να επαφίενται όλα στις ατομικές επιλογές. Είναι πολιτική απόφαση η αποψίλωση των δημόσιων δομών και φορέων για να μειωθούν τα δημόσια έξοδα και να πιαστούν τα πλεονάσματα τα οποία επιβάλουν οι δανειστές και για τα οποία επιχαίρει αυτή η κυβέρνηση, όμοια με τις προηγούμενες. Τα πλεονάσματα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι πλέον ματωμένα, και όχι μόνο μεταφορικά. Αυτές είναι πολιτικές επιλογές και υπάρχουν πολιτικές ευθύνες.

Είναι πολιτική επιλογή το γεγονός ότι στην Ανατολική Αττική επιχειρούσαν σύμφωνα με ανακοίνωση του Πυροσβεστικού Σώματος, 190 Πυροσβέστες και 96 οχήματα. Είναι πολιτική επιλογή το γεγονός ότι -σύμφωνα με την ανακοίνωση των αξιωματικών της Πυροσβεστικής- «το σύνολο των υδροφόρων οχημάτων της Πυροσβεστικής είναι ηλικίας άνω των 15 ετών και ακινητοποιούνται λόγω μηχανικών βλαβών, έλλειψης ελαστικών και άλλων προβλημάτων». Ας συγκρίνουμε αυτά τα δεδομένα, με τα δυσθεώρητα νούμερα και τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό των δυνάμεων καταστολής που αφειδώς διατίθενται για να χτυπούν κάθε λαϊκή διαμαρτυρία. Αποτελεί πολιτική επιλογή και υπάρχει πολιτική ευθύνη.

Είναι πολιτική επιλογή να μην αγγίζεται το όργιο παρανομιών και παραβάσεων στο ρυμοτομικό και πολεοδομικό σχεδιασμό. Στο έγκλημα αυτό είναι συνυπεύθυνοι το κράτος, η πολιτική εξουσία διαχρονικά, οι δημόσιες υπηρεσίες, η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Και φυσικά η κοινωνία εκμαυλιζόταν και εξαγοράζονταν συστηματικά, διαμορφώνοντας τον φαύλο κύκλο. Η «παγίδα θανάτου» που σήμερα όλοι ανακαλύπτουν στο Μάτι, ήταν αποτέλεσμα ενός τέτοιου φαύλου κύκλου. Η σημερινή κυβέρνηση δεν θα έλυνε το πρόβλημα, μπορεί όμως να μας υποδείξει έστω και μισό, ανολοκλήρωτο, βήμα στην κατεύθυνση επίλυσής του; Γιατί όπως και στην πλημμύρα στη Μάνδρα με την απουσία αντιπλημμυρικού σχεδιασμού, το ερώτημα δεν είναι αν η σημερινή κυβέρνηση κληρονόμησε το πρόβλημα από τις προηγούμενες, αλλά το αν κινήθηκε για να το λύσει. Εδώ βρίσκεται η πολιτική ευθύνη.

Είναι όμως ακόμα χειρότερη πολιτική επιλογή να διαχέεται η ευθύνη στο κοινωνικό σύνολο. Να διαρρέεται έντεχνα από τους κατέχοντες την εξουσία και την ευθύνη ότι «είμαστε όλοι υπεύθυνοι». Να αντιγράφεται με θράσος ο Πάγκαλος και το «μαζί τα φάγαμε». Ίδια ευθύνη όσοι είχαν την εξουσία και όσοι βρίσκονται αντιμέτωποι με τις πολιτικές της; Ίδια ευθύνη ο μεμονωμένος πολίτης που παρανόμησε, με το συντεταγμένο κράτος και την πολιτεία που επέτρεψε (αν δεν καθοδήγησε) την παρανομία; Η διάχυση ευθυνών είναι η καλύτερη μέθοδος για την απόσειση ευθυνών. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ χωρίς την παραμικρή συναίσθηση, χωρίς καμιά (ακόμα) παραίτηση, επιδίδεται αναίσχυντα σε αυτή τη σπέκουλα. Χωρίς καμιά ντροπή τα κυβερνητικά θρασίμια διατείνονται ότι δεν φταίνε πουθενά. Εγκλημάτησαν και αυτοί (όπως και προηγούμενοι) αλλά παριστάνουν τους εξοργισμένους για το έγκλημα.

Είναι πολιτική ανικανότητα να μη λειτουργήσει την ύστατη ώρα ο μηχανισμός προειδοποίησης και εκκένωσης, χρησιμοποιώντας τα υπαρκτά συστήματα. Και η ανικανότητα συνιστά πολιτική ευθύνη για το Υπουργείο Προστασίας, την Περιφέρεια Αττικής και την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ακόμα και αν η φωτιά δεν ήταν δυνατόν να περιοριστεί, μπορούσε να περιοριστεί το ύψος των ανθρώπινων απωλειών, να ειδοποιηθεί ο κόσμος, να υπάρξουν επιτόπου δυνάμεις που να τον οδηγήσουν σε εξόδους. Τόσκας, Δούρου και οι δήμαρχοι της περιοχής, οι δήμαρχοι της βιτρίνας και όχι της πρόληψης και της προστασίας των πολιτών, είναι υπεύθυνοι. Κανενός όμως δεν ιδρώνει το αυτί, κανείς δεν έχει παραιτηθεί αναλαμβάνοντας την ευθύνη, κανείς δεν παραιτήθηκε, έστω από ευθιξία. Όλοι μαζί, κατηγορούν τον καιρό, το κακό το ριζικό μας ακόμα και τα ίδια τα θύματα, μόνο και μόνο για να μείνουν στην καρέκλα τους.

Είναι επίσης πολιτική επιλογή η υποκριτική και γεμάτη σκοπιμότητες προτροπή των κυβερνητικών αναμεταδοτών να δώσουμε χώρο και χρόνο στο πένθος. Ελπίζουν έτσι να μην αφήσουν χώρο στην απόδοση δικαιοσύνης, στην αναζήτηση ευθυνών και στην ανάληψη ευθυνών. Ίδια και απαράλλακτα με κάθε προηγούμενη κυβέρνηση. Ίδια και απαράλλακτα με κάθε εξουσία που σε κάθε τραγωδία επικαλείται την ενότητα, τον πόνο και τον θρήνο για να αποφύγει τη δίκαιη οργή και την τιμωρία. Τα κυβερνητικά πρακτορεία μας καλούν να σιωπήσουμε την ίδια στιγμή που η λέξη «συγνώμη» δεν έχει βγει από τα χείλη κανενός.

Όλα τα παραπάνω είναι πολιτικές επιλογές, είναι αποφάσεις, είναι ιεραρχήσεις. Η πυρκαγιά και ο άνεμος είναι φυσικό φαινόμενο. Μια φυσική καταστροφή μετατρέπεται όμως σε τραγωδία όταν κυριαρχούν πολιτικές που μόνο «φυσικές» δεν είναι. Είναι γέννημα θρέμμα συγκεκριμένων πολιτικών και ιδεολογιών, που έχουν όνομα. Είναι απότοκο του καπιταλισμού στην πιο άγρια, στην πιο κυνική, στην πιο περιβαλλοντοκτόνα και ανθρωποκτόνα μορφή του. Είναι αποτέλεσμα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, είτε αυτός υλοποιείται από τη σημερινή, είτε από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.

Και για αυτό θα πρέπει σήμερα να μιλήσουμε, παρά τις προτροπές και κραυγές για «σιωπή», «περισυλλογή» και «ενότητα». Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παίζει το χαρτί του «έρχεται ο Μητσοτάκης» για να εκβιάσει, να φοβίσει, να αποσπάσει παθητικότητα και υποταγή. Μόνο που οι πολιτικές ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ είναι απελπιστικά όμοιες. Ο ένας κληρονομεί την κατάσταση από τον άλλο και όλοι συνεχίζουν την ίδια πολιτική. Την πολιτική που υπηρετεί τους δανειστές αδιαφορώντας για τις ανθρώπινες ζωές και το περιβάλλον.

Εδώ και τώρα δικαιοσύνη. Να τιμωρηθούν οι πολιτικοί υπεύθυνοι.

Ούτε ΣΥΡΙΖΑ, ούτε ΝΔ. Όμοια κόμματα, ίδια η πολιτική τους.  

Να ανατραπεί η λιτότητα και η διάλυση των δημόσιων και κρατικών υπηρεσιών πρόληψης και προστασίας.

Να ανακουφιστούν – αποζημιωθούν άμεσα οι πληγέντες.

Τα δάση δεν είναι εμπόρευμα. Να μπουν κανόνες στην οικιστική ανάπτυξη.

Δεν είναι ώρα για σιωπή

Δεν είναι ώρα σιωπής

Σχόλιο του antapocrisis για την χθεσινοβραδινή τραγωδία.

Δεν είναι ώρα για σιωπή. Είναι ώρα να τους πάρει και να τους σηκώσει. Οι ένοχοι για την νέα ασύλληπτη τραγωδία επιβάλουν σιγή για να αποποιηθούν τις ευθύνες και να κρύψουν τις εγκληματικές τους πράξεις και παραλείψεις. Γιατί οι πολιτικές της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ παραμένουν ίδιες, εδώ και χρόνια: Περιορισμός του κράτους, διάλυση των δημόσιων μηχανισμών, πετσόκομμα δαπανών, τσάκισμα κοινωνικών υπηρεσιών. Όλα αυτά στην υπηρεσία των μνημονίων και των αντιλαϊκών πολιτικών. Η λαϊκή οργή πρέπει να πνίξει και τους σημερινούς και τους προηγούμενους γιατί όλοι συνέχισαν στην ίδια ρότα: Να βάζουν τα κέρδη των τραπεζών και τα πλεονάσματα του κράτους, πάνω από τις ανθρώπινες ζωές και το περιβάλλον.

Να μην επιβληθεί σιωπή για την υποστελέχωση των κρατικών δομών και υπηρεσιών. Για την απουσία αντιπυρικών και αντιπλημμυρικών οχυρώσεων. Για τις ελλείψεις στην Πυροσβεστική και στη Δασοπροστασία. Για τους μειωμένους προϋπολογισμούς στα κοινωφελή έργα και τη δασοπυρόσβεση. Τα μνημόνια είναι θάνατος. Η λιτότητα είναι θάνατος. Οι περικοπές των δημόσιων δαπανών είναι θάνατος.

Να μην επιβληθεί σιωπή για την εγκληματική πολιτική ασπίδα των «ασύμμετρων φαινομένων» επί Τσίπρα και της «ασύμμετρης απειλής» επί Καραμανλή. Τα καιρικά φαινόμενα μπορεί να είναι ακραία, αλλά οι συνέπειές τους θα ήταν διαχειρίσιμες αν αντί για τους υποτακτικούς των αγορών και των τραπεζών κυβερνούσαν άνθρωποι με προτεραιότητα το κοινωνικό σύνολο. Γιατί η Πολιτική Προστασία υπάρχει για να προετοιμάζεται για το έκτακτο και το ακραίο. Αλλιώς θα αρκούσε η αυτενέργεια των κατοίκων. Έντεκα χρόνια μετά το 2007 και τον «στρατηγό άνεμο» του γελοίου Πολύδωρα, έρχονται οι εξίσου γελοίοι Συριζαίοι να αναμασήσουν τα ίδια.

Να μην επιβληθεί σιωπή για την υποκριτική διάχυση της ευθύνης στο κοινωνικό σύνολο. Ναι, η κοινωνία εθίστηκε στο να κτίζει μέσα ή δίπλα στο δάσος, εκμαυλίστηκε από την προσδοκία του εξοχικού μέσα στα δέντρα, έμαθε ότι όλα μπορούν να γίνουν τσιμέντο. Αλλά ξεχνάμε επιδέξια μια εξουσία που πρωτοστάτησε σε αυτόν τον εκμαυλισμό. Δηλητηρίασε εκατοστό εκατοστό το κοινωνικό σώμα. Το έκανε σαν τα μούτρα της. Η αναφορά στην ευθύνη «όλων μας» πρέπει να γίνει όταν λογοδοτήσουν και πληρώσουν οι εγκληματίες που κυβέρνησαν και κυβερνούν. Ο κωλοέλληνας που κλείνει τη ΛΕΑ είναι η βολική διαφυγή των υψηλά ιστάμενων. Και φυσικά είναι το αγαπημένο θέμα των απολογητών της κυβέρνησης σήμερα.

Να μην επιβληθεί σιωπή. Ο σεβασμός στους νεκρούς και στη θλίψη δεν σημαίνει σιγή ασυρμάτου για τους ηθικούς αυτουργούς της τραγωδίας, είτε είναι πολιτικές είτε είναι πολιτικοί. Η οργή πρέπει να σαρώσει και τις πολιτικές και τους πολιτικούς που βάζουν το κέρδος και το πλεόνασμα πάνω από τις ανθρώπινες ζωές.