Ραντεβού στη Σαμαρκάνδη
Μόνο στην Αμερική, τη χώρα του οπορτουνισμού, μπορείς να ξυπνήσεις μια φθινοπωρινή Κυριακή και να δεις έναν τέτοιο τίτλο στην εφημερίδα, που κάποτε, αλλά όχι πια, ήταν η κορυφαία: “Οι ΗΠΑ ορκίστηκαν να υπερασπιστούν τις δημοκρατίες της Κεντρικής Αμερικής. Οι αυταρχικές κυβερνήσεις τους όμως είχαν άλλα σχέδια”.
Αγαπητοί αναγνώστες, σκεφτείτε το αυτό για λίγα λεπτά. Γελάστε ή κλάψτε, ή ίσως κάντε και τα δύο, όπως έκανα κι εγώ.
Τώρα μπορούμε να συζητήσουμε για το πώς ο δυτικός Τύπος μίλησε για τη σύνοδο κορυφής των μη δυτικών δυνάμεων στη Σαμαρκάνδη την περασμένη εβδομάδα και τι συνέβη όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Ρώσος πρόεδρος, συναντήθηκε με τον Σι Τζινπίνγκ και τον Ναρέντρα Μόντι, τους Κινέζους και Ινδούς ομολόγους του.
Για άλλη μια φορά διαπιστώνουμε ότι οι New York Times είναι απολύτως πρόθυμοι να μας πουν ότι η νύχτα δεν είναι σκοτεινή, ότι ο ουρανός δεν είναι γαλάζιος και ότι το νερό δεν τρέχει από τις βρύσες. Για άλλη μια φορά οι κλίκες της ελίτ που εκπροσωπούν οι Times δεν θέλουν να καταλάβουμε τον κόσμο όπως πραγματικά είναι.
Η συγκέντρωση την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή στο Ουζμπεκιστάν ήταν η 22η σύνοδος του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, μιας διάσκεψης ασιατικών και κεντροασιατικών εθνών που η Κίνα δημιούργησε το 2001 – ή το 1996, αν υπολογίσουμε έναν μικρότερο πρόδρομο που ονομάστηκε S-5. Επί του παρόντος, ο SCO έχει οκτώ μέλη – την Κίνα, τη Ρωσία, τις δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, την Ινδία και το Πακιστάν – συν την παλιά Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών, τον Οργανισμό του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας και πολλούς παρατηρητές και “εταίρους διαλόγου”.
Η σύνοδος κορυφής της περασμένης εβδομάδας ήταν αξιοσημείωτη για μερικούς λόγους. Όπως αναμενόταν, το Ιράν και η Λευκορωσία καλωσορίστηκαν ως νέα μέλη, γεγονός που θα διευρύνει τον SCO σε 10 όταν προσχωρήσουν πλήρως. Η ένταξη της Ισλαμικής Δημοκρατίας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς φέρνει το Ιράν σε αυτό που ισοδυναμεί με μια ολοένα και μεγαλύτερης επιρροής συνένωση ευρασιατικών εθνών, το ευθυγραμμίζει με την Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου του Πεκίνου και την Ευρασιατική Οικονομική Ένωση της Μόσχας και επιτρέπει νέα μέσα υπέρβασης του καθεστώτος κυρώσεων που έχει επιβάλει η Ουάσινγκτον.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Τουρκία συμμετείχε ως ένας από τους εννέα εταίρους διαλόγου. Οι προθέσεις της Άγκυρας δεν είναι ακόμη σαφείς, καθώς σπάνια είναι σαφές τι θα κάνει στη συνέχεια ο πρόεδρος Ρετζέπ Ερντογάν, αλλά η παρουσία του ασταθούς Ερντογάν σε ένα φόρουμ μη δυτικών δυνάμεων εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις μεσοπρόθεσμες δεσμεύσεις ενός μακροχρόνιου συμμάχου των ΗΠΑ, μέλους του ΝΑΤΟ και υποψήφιου για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η γη τελικά γυρίζει, είτε οι Αμερικανοί το αντιλαμβάνονται, είτε όχι.
Συνομιλίες Πούτιν-Σι
Οι μεγαλύτερες συμφωνίες στη Σαμαρκάνδη την περασμένη εβδομάδα προέκυψαν από τις συνομιλίες που είχε ο Πούτιν ατομικά με τον Σι και τον Μόντι. Να θυμάστε από εδώ και πέρα, ο Πάπας δεν είναι καθολικός και οι αρκούδες δεν αφοδεύουν στο δάσος.
Οι συνομιλίες Πούτιν-Σι ήταν η πολλοστή συνάντηση μεταξύ των δύο – πρέπει να έχουν φτάσει περίπου τις 40 συνόδους κορυφής μέχρι τώρα – αλλά ήταν η πρώτη τους πρόσωπο με πρόσωπο συνομιλία μετά την επέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο και σηματοδότησε το πρώτο ταξίδι του Σι εκτός Κίνας μετά το χτύπημα της πανδημίας του Covid-19 το 2020.
Ιδού πώς ξεκίνησαν οι Times το ρεπορτάζ τους -από μεγάλη απόσταση, καθώς δεν είχαν κανέναν στη Σαμαρκάνδη- με τίτλο «Τα νεύματα του Πούτιν στις “ανησυχίες” του Σι και τα όρια της συνεργασίας τους»:
«Αντί να κάνουν μια επίδειξη ευρασιατικής ενότητας απέναντι στη Δύση, καθώς η Ρωσία αγωνιζόταν να ανακάμψει από την ταπεινωτική στρατιωτική υποχώρηση της περασμένης εβδομάδας στη βορειοανατολική Ουκρανία, οι δύο ηγέτες επέδειξαν ασυμφωνία στις δημόσιες δηλώσεις τους – και ο κ. Σι δεν έκανε καμία αναφορά στην Ουκρανία.
“Εκτιμούμε ιδιαίτερα την ισορροπημένη θέση των Κινέζων φίλων μας σε σχέση με την ουκρανική κρίση”, δήλωσε ο κ. Πούτιν σε τηλεοπτικές δηλώσεις κατά την έναρξη της συνάντησης. “Κατανοούμε τις ερωτήσεις και τις ανησυχίες σας σχετικά με το θέμα αυτό”».
Ερωτήματα και ανησυχίες, όρια, δυσαρμονίες: Ουάου. Υπάρχει πρόβλημα. Αυτό που έχουμε εδώ, αυτό που θέλουν οι Times να γνωρίζουμε, είναι τα σημάδια μιας μεγάλης ρήξης στην πολυδιαφημισμένη σινορωσική συνεργασία. Επιστρέφουμε στον Βλαδίμηρο τον απομονωμένο. Η ενασχόληση του Σι ήταν να ηρεμήσει τα νεύρα των άλλων παρευρισκομένων, που ήταν νευρικοί επειδή ο μεγαλομανής Ρώσος ηγέτης θα εισέβαλε την επόμενη φορά σε αυτούς:
“Η Κίνα επιδιώκει να προσφέρει ρητορικές διαβεβαιώσεις στις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας που έχουν ανησυχήσει από τον πόλεμο στην Ουκρανία – μια εισβολή που προβλημάτισε ορισμένους ότι ο κ. Πούτιν είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει βία για να προσπαθήσει να ξαναχτίσει τη σοβιετική αυτοκρατορία”.
Τι χάος πρέπει να επικρατούσε στη Σαμαρκάνδη…
Ένας μοχθηρός επίδοξος τσάρος, ο καλύτερός του φίλος να του κάνει απλώς νεύματα και τα γόνατα των υπολοίπων να χτυπούν νευρικά γύρω από το τραπέζι των συσκέψεων.
Όλοι στρατεύτηκαν σε αυτή την κατεύθυνση. Η Wall Street Journal: Ο Πούτιν λέει ότι ο Σι Τζινπινγκ της Κίνας εξέφρασε “ανησυχίες” για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Politico: “Ο Πούτιν παραδέχεται ότι η Κίνα έχει “ερωτήσεις” και “ανησυχίες” για τον πόλεμο στην Ουκρανία”. CNBC: “Ο Πούτιν παραδέχεται ότι η Κίνα έχει ‘ανησυχίες’ για την εισβολή στην Ουκρανία”.
Πάντα αγαπούσα τα mainstream μέσα ενημέρωσης για την ποικιλομορφία τους, τη θαρραλέα αποφασιστικότητά τους να σκέφτονται τα πράγματα αυτόνομα και ανεξάρτητα και να τα λένε όπως αληθινά τα βλέπουν.
Αυτές οι ίδιες εφημερίδες και τα ίδια δίκτυα χτύπησαν για άλλη μια φορά μετά τη συνάντηση του Πούτιν με τον Μόντι. “Ξέρω ότι η σημερινή εποχή δεν είναι η εποχή του πολέμου”, σημείωσε ο Ινδός πρωθυπουργός. “Σήμερα θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε πώς μπορούμε να προχωρήσουμε στο δρόμο της ειρήνης”.
Απομόνωση της Ρωσίας στην παγκόσμια σκηνή
Ουάου και πάλι. Σε δύο προτάσεις ο Μόντι “υπογράμμισε τη διευρυνόμενη απομόνωση της Ρωσίας στην παγκόσμια σκηνή”, ανέφεραν οι Times. Και στη συνέχεια:
“Η τηλεοπτική κριτική του κ. Μόντι σε μια περιφερειακή σύνοδο κορυφής στο Ουζμπεκιστάν ήρθε μόλις μια μέρα αφότου ο κ. Πούτιν αναγνώρισε ότι ο Σι Τζινπίνγκ, ο ηγέτης της Κίνας, είχε “ερωτήσεις και ανησυχίες” σχετικά με τον πόλεμο.
Στο σύνολό τους, η απομάκρυνση από τον κ. Πούτιν από τους επικεφαλής των δύο πολυπληθέστερων χωρών του κόσμου -και οι δύο από τις οποίες έχουν διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επιβίωση της ρωσικής οικονομίας απέναντι στις κυρώσεις της Δύσης- ακρωτηρίασε το μήνυμα του Κρεμλίνου ότι η Ρωσία απέχει πολύ από το να είναι ένας παγκόσμιος παρίας”.
Για άλλη μια φορά, τα δυτικά μέσα ενημέρωσης συμπεριφέρθηκαν σαν μια καλά προβαρισμένη εκκλησιαστική χορωδία. Το Reuters έγραψε ότι ο Μόντι “επιτέθηκε” στον Πούτιν για το ζήτημα της Ουκρανίας. Το Newsweek -αυτοί οι ευαίσθητοι άνθρωποι- σημείωσε ότι ο Μόντι “αποφεύγει τον εναγκαλισμό με τον Πούτιν”.
Ο Πούτιν ο μη αγαπητός, ο Πούτιν, που είναι τελικά ένας παρίας. Επιπλέον, φαίνεται ότι η συνεργασία της Κίνας και της Ινδίας μετά την επέμβαση της 24ης Φεβρουαρίου ίσως οδεύει προς το τέλος της. Πάω στοίχημα ότι ο Πούτιν εύχεται να μην είχε περάσει ούτε καν κοντά από τη Σαμαρκάνδη, τόσο καταστροφική αποδείχθηκε η παρουσία του εκεί.
Ας ακολουθήσουμε τον παλιό μου κανόνα: Διαβάζουμε τους New York Times για να μάθουμε τι υποτίθεται ότι πρέπει να πιστεύουμε ότι συνέβη. Μετά πρέπει να ψάξουμε να βρούμε τι συνέβη.
Σε αυτή την περίπτωση δεν χρειάζεται να πάμε παραπέρα από την ιστοσελίδα του Κρεμλίνου, η οποία είναι πολύ καλή με τις μεταφράσεις και τις απομαγνητοφωνήσεις των σημαντικότερων περιστατικών, καθώς και μερικές ινδικές και κινεζικές πηγές.
Εδώ είναι η αναφορά του Kremlin.ru για τη συνάντηση Πούτιν-Σι και εδώ είναι η αναφορά της συνάντησης Πούτιν-Μόντι. Εδώ είναι ένα ρεπορτάζ για την πρώτη συνάντηση στην Global Times, την αγγλόφωνη εφημερίδα που εκδίδει η People’s Daily, και εδώ είναι η αναφορά που έδωσε στη δημοσιότητα το Νέο Δελχί για τη συνομιλία του Μόντι με τον Πούτιν.
Αυτές οι αναφορές και τα ρεπορτάζ ευθυγραμμίζονται, επιβεβαιώνοντας η καθεμία την ακρίβεια της άλλης. Αυτό που διαπιστώνουμε, πρώτον, είναι ότι τα αποσπάσματα που ο δυτικός Τύπος άρπαξε από τα μαλλιά και τα τράβηξε χιλιόμετρα μακριά, ήταν ριζικά αποκομμένα από τα συμφραζόμενα. Υπήρξε δηλαδή απολύτως προφανής πρόθεση των δυτικών ΜΜΕ να παραπλανήσουν τους αναγνώστες και τους τηλεθεατές τους.
Βρίσκουμε, δεύτερον, τρίτον και τέταρτον, εκφράσεις φιλίας, υποσχέσεις αλληλεγγύης και δηλώσεις δέσμευσης στον κοινό σκοπό της οικοδόμησης της νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων για την οποία έχουν μιλήσει ο Πούτιν και ο Σι, μαζί και χωριστά, από εκείνο το αξιοσημείωτο έγγραφο που εξέδωσαν από κοινού την παραμονή των Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου στις αρχές Φεβρουαρίου.
Ο Σι προς τον Πούτιν, σύμφωνα με την αναφορά της Μόσχας:
“Μπροστά στις συνεχιζόμενες τρομερές παγκόσμιες αλλαγές που δεν έχουν υπάρξει ποτέ ξανά στην ιστορία, είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με τους Ρώσους συναδέλφους μας για να δώσουμε το παράδειγμα του τι είναι μια υπεύθυνη παγκόσμια δύναμη και να αναλάβουμε ηγετικό ρόλο προκειμένου να φέρουμε τον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο σε μια πορεία βιώσιμης και θετικής ανάπτυξης”.
Ακολουθεί ο Μόντι προς τον Πούτιν, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας:
“Η σχέση μεταξύ της Ινδίας και της Ρωσίας έχει εμβαθύνει πολλαπλά. Εκτιμούμε επίσης αυτή τη σχέση καθώς είμαστε τέτοιοι φίλοι που είμαστε μαζί κάθε στιγμή στις τελευταίες δεκαετίες, και όλος ο κόσμος επίσης γνωρίζει πώς ήταν η σχέση της Ρωσίας με την Ινδία και πώς ήταν η σχέση της Ινδίας με τη Ρωσία και επομένως ο κόσμος επίσης γνωρίζει ότι πρόκειται για μια άρρηκτη φιλία”.
Και ούτω καθεξής, με πολλές παραλλαγές, σε όλα αυτά τα έγγραφα. Ο τίτλος των Global Times ήταν: “Ο Σι και ο Πούτιν συναντώνται στη σύνοδο κορυφής του SCO, σφυρηλατώντας στενότερους δεσμούς εν μέσω παγκόσμιας αναταραχής που προκαλούν οι ΗΠΑ”.
Τι μένει να πούμε για το τι υποτίθεται ότι συνέβη στη Σαμαρκάνδη, και τι πραγματικά συνέβη; Έχω δύο εκδοχές.
Πρώτον, ποτέ στη μακρά επί δεκαετίες πορεία μου στη δημοσιογραφική σχολή δεν έχω δει τόσο ξεδιάντροπη δημοσιογραφική διαφθορά όσο εδώ. Οι αναφορές που διαβάζουμε στους Times και σε όλα τα έντυπα που ακολουθούν την καθοδήγηση των Times σαν μικρά ψάρια δίπλα σε φάλαινα, είναι 180° ανάποδα από την άμεσα επαληθεύσιμη αλήθεια. Τα ψέματα, οι συσκοτίσεις, οι παραλείψεις και παρόμοιες πρακτικές δεν είναι κάτι καινούργιο στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Αυτό όμως φαίνεται να είναι ένα νέο ιστορικό χαμηλό.
Δεύτερον, οι δυτικές αναφορές στη διάσκεψη της Σαμαρκάνδης – αντίθετα από τι πραγματικά έγινε – μας φέρνει αντιμέτωπους με το βαθμό στον οποίο οι Αμερικανοί έχουν περιοριστεί σε ένα γυάλινο πύργο άγνοιας για θέματα παγκόσμιας σημασίας. Υποτίθεται ότι δεν πρέπει να βλέπουμε τον κόσμο να γυρίζει.
Ευρασιατική Ενότητα
Ο SCO (Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης) είναι αφιερωμένος στην Ευρασιατική ενότητα και έχει σχέση με τη διάσημη θέση του Halford MacKinder για το Παγκόσμιο Νησί (σ..μ. κοινή προέλευση της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής), ο οποίος διατύπωσε το 1904 την άποψη ότι ο Ευρασιατικός χώρος προοριζόταν να αναδειχθεί σε “γεωγραφικό άξονα της ιστορίας”. Η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση, η Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου, ο SCO: Αυτά είναι το οργανωτικό υπόβαθρο, όσο αυτή η στροφή του τροχού της ιστορίας πραγματοποιείται.
Γι’ αυτό δεν διαβάσαμε σχεδόν τίποτα την περασμένη εβδομάδα – επιφανειακά σχόλια και τίποτε περισσότερο, και σίγουρα καμία ουσιαστική ανάλυση. Οι συνομιλίες Πούτιν-Σι και Πούτιν-Μόντι δεν μπορούσαν να αγνοηθούν εντελώς, οπότε έπρεπε να παραποιηθούν κυριολεκτικά μέχρι το σημείο να μην αναγνωρίζονται.
Και οι δύο αυτές διμερείς συνομιλίες ήταν, στην πραγματικότητα, σημαντικές αποτυχίες για την Ουάσιγκτον – και ως εκ τούτου, προέκυψε φυσικά, η διαστρέβλωση. Το καθεστώς Μπάιντεν φαντασιώνεται εδώ και καιρό ότι μπορεί να διαταράξει την αυξανόμενη εταιρική σχέση μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου. Οι ΗΠΑ αυταπατώνται ακόμη περισσότερο ότι το Νέο Δελχί, (το οποίο τιμά την αρχή της αδέσμευτης Ινδίας που διατύπωσε ο Νεχρού σαν να είναι θέσφατο), μπορεί να στραφεί τόσο εναντίον του Πεκίνου όσο και της Μόσχας.
Αυτό που μόλις παρακολουθήσαμε είναι η έκταση αυτών των αυταπατών. Ας επεκτείνουμε, λοιπόν, απλώς αυτές τις αυταπάτες περαιτέρω, γιατί αυτοί που υποτίθεται ότι ηγούνται της δημοκρατίας μας απλά δεν μπορούν να διαχειριστούν τον 21ο αιώνα όπως αυτός εξελίσσεται μπροστά μας. Εμείς, υποτίθεται, δεν πρέπει να βλέπουμε αυτό που αρνούνται να αποδεχτούν.
Πηγή: Consortium News
Μετάφραση: antapocrisis
Συγγραφέας, ερευνητής, επί χρόνια αρθρογράφος της International Herald Tribune.