Η ευχάριστη έκπληξη: το πρόγραμμα των κίτρινων γιλέκων

Μέσα σε λίγες ώρες και μέσα από πολλά ντοκουμέντα, το κίνημα των κίτρινων γιλέκων ξεπέρασε πολλά στάδια. Επιβεβαίωσε τη ριζοσπαστική καινοτομία του τόσο στη σύνθεση και τη μορφή της κινητοποίησής του όσο και στο περιεχόμενο των διεκδικήσεών του. Διαβάζοντας τις διεκδικήσεις που λάβαμε, δεν απομένει τίποτα από το μύθο ενός κινήματος καθοδηγούμενου από την άκρα δεξιά. Στα ανά χείρας ντοκουμέντα δεν υπάρχει ίχνος από τις αντιμεταναστευτικές και αντικρατικές εμμονές της συνήθους ακροδεξιάς. Και τίποτα από οικολογική αδιαφορία που του είχαν προσάψει.

Ένας ολόκληρος κόσμος περιφρόνησης και επιφυλακτικότητας καταρρέει μπροστά σε αυτά τα ντοκουμέντα καθώς και μπροστά σε μια κινητοποίηση της οποίας η αντοχή, η επιμονή και το πρόγραμμα δίνουν ένα μάθημα σε όλους εκείνους που της δίνουν μαθήματα από μακριά και αφ’ υψηλού. Επί του παρόντος, το κίνημα έχει αποκτήσει μια ηγεμονία στη συναίνεση της κοινωνίας που μπορεί να διαπιστωθεί στις δημοσκοπήσεις για την υποστήριξη της δράσης του. Αυτό σηματοδοτεί μια πλήρη αποδόμηση του κυβερνητικού σχεδίου φθοράς του.

Αυτό διαπιστώσαμε την Τετάρτη το βράδυ, όταν λάβαμε μια πολύ ειδική επιστολή στην Εθνοσυνέλευση. Περιείχε το έγγραφο με τα αιτήματα των πολιτών που συμμετέχουν στο κίνημα των κίτρινων γιλέκων. Η ανάγνωσή του δείχνει σε ποιο σημείο οι λαϊκές απαιτήσεις, που εκφράζονται στο κίνημα αυτό, υπερβαίνουν πλέον τη μείωση των φόρων στα καύσιμα. Βασικά, λειτούργησε σαν έναυσμα για πολύ ευρύτερες προσδοκίες. Δεύτερη παρατήρηση που μας αναστάτωσε: σχεδόν όλα τα αιτήματα ευθυγραμμίζονται με τις προτάσεις του προγράμματος «L’Avenir en commun» της Ανυπότακτης Γαλλίας[1].

Σαν υπενθύμιση, το πρόγραμμα αυτό διαμορφώθηκε πριν από την προεκλογική εκστρατεία του 2017 με βάση τις προτάσεις πολιτών που συγκεντρώθηκαν στην πλατφόρμα και τις πολυάριθμες ακροάσεις σωματείων και ενώσεων. Ενώσεις που στη συνέχεια ταξινόμησαν το πρόγραμμα μας ως το καλύτερο σε πολλούς τομείς. Το πρόγραμμα αυτό δεν ήταν επομένως μια συλλογή μέτρων που τα φαντάστηκαν κάποιοι τεχνοκράτες, όπως συμβαίνει στα παραδοσιακά κόμματα, αλλά το αποτέλεσμα μιας παραγωγής της ίδιας της κοινωνίας και υπήρξαμε οι εκφραστές του.

Έτσι εξηγώ αυτή την σχεδόν πλήρη ταύτιση με τον κατάλογο των διεκδικήσεων που υπέβαλαν τα κίτρινα γιλέκα. Πιστεύω επίσης ότι βρίσκουμε εδώ μια ηχώ της δικής μας προσπάθειας να πείσουμε κατά τη διάρκεια και μετά την εκστρατεία. Πρέπει να διαπιστώσουμε και μία άλλη σύμπτωση ακόμα πιο εμφανή. Δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι αυτά τα αιτήματα βρίσκονται μέσα σε ένα μεγάλο αριθμό τροπολογιών που κατέθεσαν οι βουλευτές της Ανυπότακτης Γαλλίας μετά την εκλογή τους. Τις αποσαφηνίσαμε μέσα από πολλές συζητήσεις. Ολόκληρη η Εθνοσυνέλευση είχε ήδη την ευκαιρία να τοποθετηθεί πάνω σ’ αυτές. Και όχι μόνο να συζητήσει αλλά και να ψηφίσει. Όλες απορρίφθηκαν συστηματικά από την υπάρχουσα πλειοψηφία. Θα δώσω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Σχετικά με τη φορολογική δικαιοσύνη, τα κίτρινα γιλέκα απαιτούν εκτός από την ακύρωση της αύξησης των φόρων κατανάλωσης καυσίμων, που εμείς καταψηφίσαμε, την «προοδευτικότητα του φορολόγησης με περισσότερες διαβαθμίσεις». Η τροποποίηση της Ανυπότακτης Γαλλίας για την καθιέρωση 14 διαβαθμίσεων για το φόρο εισοδήματος απορρίφθηκε στις 13 Οκτωβρίου, οι 2017. Τα κίτρινα γιλέκα,  σχετικά με τις επιχειρήσεις, απαιτούν «οι μεγάλοι (McDonalds, Google, Amazon, Carrefour) να πληρώνουν πολλά και οι μικροί (βιοτεχνίες, μικρές επιχειρήσεις) λίγα.» Είναι ακριβώς η τροπολογία της Ανυπότακτης Γαλλίας, που ζητούσε την προοδευτικότητα του φόρου των επιχειρήσεων με βάση το ύψος των κερδών τους. Απορρίφθηκε από την πλειοψηφία του Μακρόν στις 11 Οκτώβρη του 2018. Μεταξύ των αιτημάτων βρίσκεται επίσης η ακύρωση της εισφοράς στην πηγή: και αυτό προτάθηκε από την Ανυπότακτη Γαλλία κατά τη συνεδρίαση της 29ης Νοεμβρίου 2017. Δεν τέλειωσα ακόμα. Θα δώσω και άλλα παραδείγματα.

Όσον αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη, τα κίτρινα γιλέκα διεκδικούν την «ευημερία για τους ηλικιωμένους». Προτείναμε, ανεπιτυχώς, τον Νοέμβριο του 2018, στο πλαίσιο του νομοσχεδίου χρηματοδότησης της Κοινωνικής Ασφάλισης, μια συνεισφορά των μετόχων που θα χρηματοδοτούσε τις μαζικές προσλήψεις που έχουν ανάγκη τα EHPAD[2]. Το έγγραφό τους προωθεί επίσης την απαίτηση για περιορισμό των υπερβολικά ακριβών ενοικίων. Αυτός ακριβώς ήταν ο σκοπός μιας από τις τροπολογίες μας στο πλαίσιο του νόμου περί στέγασης που ψηφίστηκε  στην Εθνοσυνέλευση το Μάη του 2018.

Για να αλλάξουν το οικονομικό μοντέλο, τα κίτρινα γιλέκα προτείνουν την κατάργηση της CICE[3], την επανεθνικοποίηση των αυτοκινητοδρόμων, των αεροδρομίων και την απαγόρευση ιδιωτικοποίησης των φραγμάτων. Όλα αυτά είχαν υποστηριχθεί για άλλη μια φορά από τους ανυπότακτους βουλευτές στο πλαίσιο του προϋπολογισμού για το 2018. Υπάρχει επίσης η απαίτηση να σταματήσουμε «να πληρώνουμε τους τόκους του χρέους που είναι παράνομοι». Μια πρόταση λίγο πιο ριζοσπαστική από τη δική μας τροπολογία που συζητήθηκε στο τελευταίο οικονομικό νομοσχέδιο, η οποία ζητούσε τον επανέλεγχο του χρέους, προκειμένου ένα μέρος του να κηρυχθεί παράνομο. Η απαγόρευση της «αποσπασμένης εργασίας[4]», που επίσης διεκδικούν, σύντομα θα αποτελέσει αντικείμενο νομοσχεδίου που προσεχώς θα εισηγηθώ με τον Danièle Obono.

Όσον αφορά την απασχόληση, βρίσκουμε ισοδυναμία μεταξύ των διεκδικήσεων του ντοκουμέντου (των κίτρινων γιλέκων) και του κοινοβουλευτικού μας έργου. «Επιστροφή στο κανόνα του CDI[5]» ζητούν τα κίτρινα γιλέκα. Εμείς προτείναμε μέγιστες ποσοστώσεις για συμβάσεις ορισμένου χρόνου ανά επιχείρηση: 5% για τις μεγάλες επιχειρήσεις και 10% για τις μικρές. Απορρίφθηκε από τους βουλευτές του Μακρόν στις 21 Σεπτεμβρίου 2018. Στην ίδια συνεδρίαση, απορρίφθηκε και η τροπολογία μας για τον περιορισμό των μισθολογικών διαφορών από 1 μέχρι 20 στην ίδια εταιρεία. Τα κίτρινα γιλέκα, πιο φιλόδοξα, προτείνουν ένα μέγιστο μισθό στα 15.000 ευρώ το μήνα. Και αν δεν μπορούμε να ζητήσουμε την αύξηση του SMIC[6] στη Συνέλευση, δεδομένου ότι η απόφαση δεν ανήκει στη δικαιοδοσία του, σημειώστε ότι αυτή η πρόταση υπάρχει ήδη μέσα στο L’Avenir en commun για 1326 ευρώ καθαρά, σχεδόν ίδια με την πρόταση των κίτρινων γιλέκων για 1300 ευρώ.

Όσο αφορά την οικολογία, τα κίτρινο γιλέκα θα χαρούν να μάθουν ότι εκείνοι που τους δίνουν μαθήματα ηθικής, καταψήφισαν το νομοσχέδιο της Ανυπότακτης Γαλλίας που ήθελε να επιβάλει φόρο στις συναλλαγές που αφορούν ακίνητη περιουσία αξίας πάνω από ένα εκατομμύριο ευρώ για να χρηματοδοτηθεί η ανανέωση των θερμικών φίλτρων. Φυσικά, οι βουλευτές του Μακρόν αρνήθηκαν επίσης να ακυρώσουν τα φορολογικά προνόμια για τα καύσιμα των αεροσκαφών ή να σταματήσουν την κατασκευή τεράστιων εμπορικών κέντρων στα περίχωρα των πόλεων. Δύο προτάσεις που τις βρίσκουμε τόσο στις διεκδικήσεις των κίτρινων γιλέκων όσο και στα προτεινόμενα από τους ανυπότακτους βουλευτές νομοσχέδια.

Όσον αφορά τη μετανάστευση, είναι δύσκολο να διακρίνουμε επιρροή της άκρας δεξιάς σε αυτό το ντοκουμέντο (των κίτρινων γιλέκων). Βρίσκεται μέσα στις γενικές κατευθύνσεις που υπερασπίζεται η κοινοβουλευτική ομάδα της Ανυπότακτης Γαλλίας. Προτείνει, όπως εμείς «να αντιμετωπίζονται τα αίτια της αναγκαστικής μετανάστευσης». Ζητά «την ικανοποίηση όσων ζητούν άσυλο». Όπως το απαιτεί και η τροπολογία μας για τη δημιουργία κέντρων υποδοχής σε διεθνή πρότυπα, που την υπερασπιστήκαμε κατά τη συζήτηση για τον νόμο περί ασύλου και μετανάστευσης. Τέλος, τα κίτρινα γιλέκα θέλουν η πατρίδα μας να καταβάλει προσπάθειες για την ενσωμάτωση των νεοφερμένων. Ήταν και η δική μας ιδέα όταν ζητήσαμε, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τον νόμο περί ασύλου και μετανάστευσης, τη δημιουργία ειδικών κοινωνιογλωσσικών εργαστηρίων.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης σχετικά με το λεγόμενο νόμο για την ηθικοποίηση της πολιτικής ζωής, που συζητήθηκε το καλοκαίρι του 2017, είχαμε προτείνει την κατάργηση των αδικαιολόγητων προνομίων για τους πρώην προέδρους της Δημοκρατίας. Ένα μέτρο ενάντια στην προεδρική μοναρχία που το ξαναβρίσκουμε στο ντοκουμέντο που μας έχει αποσταλεί (από τα κίτρινα γιλέκα). Κυρίως, τα κίτρινα γιλέκα επιμένουν σε ένα μέτρο ανάκτησης της εξουσίας του λαού: το δημοψήφισμα λαϊκής πρωτοβουλίας. Συμπεριλαμβανόταν στις εμβληματικές τροπολογίες μας κατά τη διάρκεια της συνταγματικής αναθεώρησης. Το είχαμε προτείνει σε εθνική και τοπική κλίμακα, για πρόταση νόμου, για κατάργηση νόμου ή για την ανάκληση ενός εκλεγμένου αντιπροσώπου. Όλα αυτά πετάχτηκαν από τους βουλευτές-ρομπότ, οι οποίοι εκείνη την εποχή σκέφτονταν μόνο να υιοθετήσουν γρήγορα-γρήγορα το σχέδιο του αρχηγού τους.

Δεν μπορώ να παραθέσω εδώ όλες τις ταυτίσεις επειδή είναι πάρα πολλές. Μπορείτε να τις βρείτε πιο εξαντλητικά στον ιστότοπο της Ανυπότακτης Γαλλίας. Αλλά αυτή η κατάσταση είναι για εμάς σαν ένα επιτυχημένο τεστ. Η θεωρία της επανάστασης των πολιτών είναι η μόνη που έχει προβλέψει γεγονότα του τύπου που ζούμε. Αναγγέλλει έναν νέο πρωταγωνιστή: το λαό. Τον ορίζει κοινωνικά ως εκείνους που πρέπει να αγωνιστούν για να έχουν πρόσβαση στα δίκτυα που κάνουν τη ζωή δυνατή και δικτυώνονται οι ίδιοι γι’ αυτό. Η θεωρία περιγράφει την ιδιαίτερη θέση της αυτο-οργάνωσης και της αυτονομίας των μαζικών λαϊκών κινημάτων στη φάση της επανάστασης των πολιτών.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, για εμάς, ο απόλυτος σεβασμός αυτής της αυτο-οργάνωσης και αυτής της αυτονομίας είναι η προϋπόθεση για να ριζώσει μαζικά. Θέλω να πω ότι οι διεκδικήσεις των κίτρινων γιλέκων δεν είναι «φαντεζί» ή «αδύνατο να ικανοποιηθούν», όπως μπορεί να διαβασει κάποιος σε μερικές εφημερίδες ή να ακούσει σε ορισμένα πάνελ. Η εφαρμογή αυτού του προγράμματος θα αποτελούσε μια τεράστια ώθηση για την αναζωογόνηση της οικονομικής δραστηριότητας και επομένως της απασχόλησης και του οικογενειακού εισοδήματος. Είμαστε σε θέση να το κάνουμε. Η επιθυμία τους να εξαλειφθεί μια σοβαρή εναλλακτική λύση εξηγεί τη μανία που βλέπουμε εναντίον μας. Δεν μπορούν να το πετύχουν στο σημερινό πλαίσιο της κοινωνικής κινητοποίησης. Η δυναμική των γεγονότων θα μειώσει ακόμη περισσότερο την βάση της ισχύος του «Μακρονισμού». Μπορεί επίσης να παράγει θεαματικές εναλλακτικές πολιτικές λύσεις. Παίρνουμε το προβάδισμα ανοίγοντας όλες τις διαδρομές εξόδου από την κορυφή που επιτρέπουν τη θετική έκβαση αυτής της κατάστασης.

Αυτό είναι το νόημα της πρότασης μομφής που καταθέτουμε μαζί με τους κομμουνιστές στο Κοινοβούλιο. Αλλά είναι επίσης το νόημα της πρότασης ότι οι αντιστάσεις συγκροτούνται από τις συνελεύσεις των πολιτών για να κάνουν τις παρατηρήσεις τους και να εκλέξουν τους δικούς τους αντιπροσώπους. Συνολικά, στα μάτια μου, πρόκειται για μια επανάσταση των πολιτών που έχει αρχίσει. Ψάχνει τον εαυτό της, γιατί είναι εντελώς καινούργια τόσο στη σύνθεση όσο στους στόχους και τις μεθόδους της. Αλλά αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι όλες οι αναλύσεις που θέλουν να την αντιμετωπίσουν με τα παλιά κριτήρια δεν μπορούν παρά να συντριβούν πάνω σε μια πραγματικότητα της οποίας οι εξελίξεις θα τους διαφεύγουν συνεχώς.

Πηγή: melenchon.fr

Μετάφραση: Γιώργος Τριβιζάκης

[1] Το κίνημα του Μελανσόν

[2] Δημόσια κοινωνική δομή που περιλαμβάνει ΚΑΠΗ, γηροκομεία, και νοσηλευτήρια υπερηλίκων.

[3] Φορολογικό προνόμιο επιχειρήσεων που καθιερώθηκε «για την ενίσχυση της απασχόλησης».

[4] Θεσμός της ΕΕ που επιτρέπει την απόσπαση εργαζομένου από χώρα της ΕΕ σε άλλη χώρα-μέλος, για ορισμένο χρόνο και με όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των εργαζομένων στη χώρα υποδοχής.

[5] Σύμβαση απεριορίστου χρόνου.

[6] Κατώτατος μισθός.

Jean Luc Melenchon

Ο Jean Luc Melenchon είναι Γάλλος πολιτικός της Αριστεράς, πρόεδρος του κινήματος “Ανυπότακτη Γαλλία”.